tag:blogger.com,1999:blog-44912274119301458412024-03-14T08:09:44.017+01:00Lego-klubo de KvinpetaloLego-klubo de la Internacia Esperanto-centro KvinpetaloLego-klubo de Kvinpetalohttp://www.blogger.com/profile/02849346946721137906noreply@blogger.comBlogger43125tag:blogger.com,1999:blog-4491227411930145841.post-88521942323754059442011-09-12T21:30:00.005+02:002011-09-12T21:56:19.172+02:00Demian<a href="http://1.bp.blogspot.com/-rQFXRO5EZwM/Tm5eX5ARbKI/AAAAAAAAAcc/QcJC3jFtcA0/s1600/demian.png" onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}"><img style="display:block; margin:0px auto 10px; text-align:center;cursor:pointer; cursor:hand;width: 206px; height: 320px;" src="http://1.bp.blogspot.com/-rQFXRO5EZwM/Tm5eX5ARbKI/AAAAAAAAAcc/QcJC3jFtcA0/s320/demian.png" border="0" alt="" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5651558346928516258" /></a><br />demian, la historio de la junaĝo de emil sinkler / hermann hesse, trad. detlef karthaus. - novjorko: mondial, 2007. - 141 p.<br />originala titolo: demian, el 1919.<br /><div style="text-align: justify;">ĉiuj romanoj de la germana kaj svisa artisto hermann hesse (1877-1962) havas komunajn rekoneblajn etoson, temaron kaj stilon. "demian" estas adoleskiĝa romano, kiu forte elspiras tiun serĉon de vivmotivo, tiun fascinon por iuj kaŝitaj, eble mistikaj, eble psiĥanalizaj fundamentoj de homa animo, kiu estas karaktera de la hesaj verkoj. </div><div style="text-align: justify;">la rakontanto priskribas sian vivon de infanaĝo ĝis plenkreskiĝo kiel vojon al iu pli alta, sopirata revelacio. tiu intima tono tamen ne tute enfermas la leganton en la subjektiveco de la rakontanto, ĉar ĉi tiu iras sian personan vojon dank' al renkontiĝoj kun modelaj kaj iafoje ankaŭ malmodelaj homoj — interalie kun la titoldona "demian" —, kies diroj kaj agoj kontraŭpezas liajn. oni ne atendu do de ĉi tiu verko precizajn priskribojn de lokoj aŭ de cirkonstancoj; la ĉefa koncerno estas la sentoj, pensoj kaj mondrigardo de la mi-persono, laŭnome emil sinkler. ĉu ĉi tiu fine atingas aŭ ne atingas sian celon, kontentigas aŭ ne kontentigas sian komprenavidon fronte al la mondo, la leganto mem juĝos.</div><div style="text-align: justify;">la traduko efike peras la fluan, senembarasan, iom romantikan stilon de hesse. provlego kaj publikigo ĉe serioza eldonejo igas la tekston preskaŭ senmakula krom iuj preteratentoj ("sencon de honoro" (senton), "oni konsideras min etan infanon" (eta infano), "tiu signo ne signifas honto" (honton), "komencis nova turmento" (komenciĝis) kaj malmultaj similaj...).</div>ĵ. vaŝeUnknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-4491227411930145841.post-26434872344051108102010-11-12T22:43:00.002+01:002010-11-12T22:47:02.776+01:00Renardo Vulpo<div style="text-align: justify;"><a onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}" href="http://1.bp.blogspot.com/_zDhYJLcVRHk/TN21pO8ZmXI/AAAAAAAAAYE/0xoXio0D7Vw/s1600/renardo-vulpo.png"><img style="display: block; margin: 0px auto 10px; text-align: center; cursor: pointer; width: 226px; height: 320px;" src="http://1.bp.blogspot.com/_zDhYJLcVRHk/TN21pO8ZmXI/AAAAAAAAAYE/0xoXio0D7Vw/s320/renardo-vulpo.png" alt="" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5538782836726274418" border="0" /></a><br /></div><p style="margin-top: 0.3cm; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">renardo vulpo / anonima, trad. pieter jan doumen. - hechtel-eksel: la tradukinto, [2010]. - 164 p.</p><div style="text-align: justify;"> </div><p style="margin-top: 0.3cm; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">originala titolo: <i>van den vos reynaerde</i>.</p><div style="text-align: justify;"> </div><p style="margin-top: 0.3cm; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">satiristoj volonte bildigas homojn kiel bestojn. jen tigro aŭ lupo figuras kruelulon, jen azeno aŭ bovo stultulon. fabloj tiamaniere mokas homajn misojn kaj sociajn rilatojn.</p><div style="text-align: justify;"> </div><p style="margin-top: 0.3cm; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">tiun satirospecon eŭropa mezepoko ampleksigis per la aventuroj de trompema vulpo nomata "renardo", kiuj siatempe tiom popularis, ke la diversaŭtoraj kaj diverslingvaj tianomaj "branĉoj" de la "romano de renardo" iĝis iom vasta literaturo, kiun nur specialistoj bone supervidas.</p><div style="text-align: justify;"> </div><p style="margin-top: 0.3cm; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">feliĉe, pri renardo ekzistas sufiĉe kohera verko el la 13a jarcento. la malicaĵojn de la vulpo ĝi bone resumas, kondiĉe nur ke oni proksimigu ĝin al moderna leganto. ĝi verkiĝis en la lingvo dica — tio estas malnov-nederlanda — sub la titolo "pri la vulpo renardo". la proksimigon al nuntempa kaj esperantlingva publiko surprenis p. j. doumen.</p><div style="text-align: justify;"> </div><p style="margin-top: 0.3cm; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">la aŭtoro prezentas sin en la unuaj versoj:</p><div style="text-align: justify;"> </div><p style="margin-left: 1.25cm; margin-top: 0.3cm; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"> <i>mi, willem, kiu madok faris,<br />dum multaj noktoj maldormante<br />[...]</i></p><div style="text-align: justify;"> </div><p style="margin-top: 0.3cm; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">sed pri tiu alia verko "madok" oni scias nenion. tiu vilhelmo restas do anonimulo postlasinta nur unu konatan verkon.</p><div style="text-align: justify;"> </div><p style="margin-top: 0.3cm; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">kompare kun aliaj renardo-verkistoj, vilhelmo lerte unuecigis la rakonton ĉirkaŭ la proceso de renardo. la reĝo de bestoj, leono noblo, pro la multo de plendoj kontraŭ renardo vokigas lin por proceso antaŭ la kortegon de bestoj. li komisias unue sian ministron, la urson bruno, kiun renardo ruze logas al kaptilo kaj batigas de kamparanoj. duavice kurieras la kato tiberto, kiun renardo simile trompas. fine estas sendata la melo grimberto, parenco de renardo, kiun ĉi tiu ne aŭdacas trompi. renardo kunvojas, aperas antaŭ malfavora kortega juĝistaro, respondas al la akuzoj, kaj ricevas kondamnon al pendumo pro siaj multaj fiaĵoj. sed per elokventa mensogado, la vulpo trompas la gereĝojn, ricevas indulgon, kaj sub preteksto de pentofara pilgrimo li forlasas la kortegon, rapidas al sia hejmo kaj fuĝas kun sia familio.</p><div style="text-align: justify;"> </div><p style="margin-top: 0.3cm; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">oni povas bedaŭri, ke aliaj famaj epizodoj estas nur skizataj. kiel renardo eluzis reĝan komision pri anoncado de ĝenerala paco de la bestaro, aperas nur alude en iuj versoj. kiel li instruis vintran fiŝkaptadon al la lupo, aperas nur resume en la konfeso de liaj pekoj al grimberto:</p><div style="text-align: justify;"> </div><p style="margin-left: 1.25cm; margin-top: 0.3cm; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"> <i>[...] iun vintron, kiam<br />fortege frostis, mi instruis<br />lin kapti fiŝojn per la vosto.<br />Tra truo, kiun oni hakis<br />en la glacio de lageto,<br />la lup' pendigis sian voston,<br />senmove atendante, ke la<br />fiŝetoj mordos la logaĵon<br />[...]</i></p><div style="text-align: justify;"> </div><p style="margin-top: 0.3cm; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">tamen la la densigo de la rakonto gajnigas pli grandan koherecon kaj senrompecon ol en aliaj versioj. la aŭtoro rapide kaj vigle bildigas la situaciojn, la karakterojn de la bestoj, kaj bone kondukas la intrigon.</p><div style="text-align: justify;"> </div><p style="margin-top: 0.3cm; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">forme la tradukinto frontis ne nur antikvan lingvon, sed ankaŭ versan formon, kiu tiutempe estis kutima en plejmultaj rakontoj. li havis elekton inter strikta fideleco, tio estas tradukado per rimaj versoj, aŭ pli granda libereco, tio estas prozigo. li elektis mezan vojon, tradukante senrime kaj iom ŝveligante la nombron de versoj kompare kun la originalo. la rezulto laŭ mi bonas. ĝi peras ritmon de versa rakonto, kaj samtempe lasas sufiĉan liberon por flua kaj varia stilo. </p><div style="text-align: justify;"> </div><p style="margin-top: 0.3cm; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">la farita laboro ampleksas ankaŭ la dividon de la tuto laŭ ok ĉapitroj kaj la provizadon de enkonduko kaj notoj. dank' al la notoj la leganto komprenos aludojn al mezepokaj procesaj kaj aliaj moroj, kiujn la rakonto fidele bildigas, kaj ekscios pri loknomoj per kiuj la aŭtoro ankris la okazaĵojn en la reala flandrio de la 13a jarcento.</p><div style="text-align: justify;"> </div><p style="margin-top: 0.3cm; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">la eldonon ilustras gravuraĵoj de wilhelm von kaulbach.</p><div style="text-align: justify;"> </div><p style="margin-top: 0.3cm; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">homoj, kiuj ne trovos aliajn komentindaĵojn, povos plendi pri kelkaj <i>"mava"</i> aŭ <i>"noci"</i>. ĉasantoj de eraroj aŭ dubindaĵoj ne trovos multajn: <i>"la reĝo ĵuris per lia tron'"</i>, <i>"vin min sekvos"</i>, <i>"kuregis al kortum' kaj rego"</i>, <i>"li pendis la pilgrimosakon"</i>, eventuale <i>"anatema"</i>, iom libera uzo de <i>"ŝuldi"</i>, prefero por ne tre kutima <i>"eskapi al"</i>. sume bagateloj, kiuj neniel embarasos la legadon de agrable humura verko.</p> <p style="margin-top: 0.3cm; margin-bottom: 0cm;">ĵ. vaŝe</p>Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-4491227411930145841.post-11439207032792227152010-10-10T23:24:00.002+02:002010-10-10T23:28:41.932+02:00misio sen alveno<a onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}" href="http://4.bp.blogspot.com/_AgVJkZjVBDM/TLIv6TjaDJI/AAAAAAAAAG0/SBVhsQYhBLU/s1600/misio-sen-alveno.png"><img style="display: block; margin: 0px auto 10px; text-align: center; cursor: pointer; width: 222px; height: 320px;" src="http://4.bp.blogspot.com/_AgVJkZjVBDM/TLIv6TjaDJI/AAAAAAAAAG0/SBVhsQYhBLU/s320/misio-sen-alveno.png" alt="" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5526532371464719506" border="0" /></a><br /><p style="margin-top: 0.3cm; margin-bottom: 0cm;">misio sen alveno / john francis. - la laguna, 1982. - 159 p.</p> <p style="margin-top: 0.3cm; margin-bottom: 0cm;" align="JUSTIFY">en la lingvo internacia sufiĉe hejmiĝis sciencfikcio, por ke neniu miru pro "laserpistolo", "galaksia imperio" kaj aliaj rekvizitoj same necesaj en ĝiaj rakontoj, kiel parolaj bestoj en fabloj.</p> <p style="margin-top: 0.3cm; margin-bottom: 0cm;" align="JUSTIFY">al tiu temaro john francis faris sian kontribuon per mezgranda, sufiĉe varia romano.</p> <p style="margin-top: 0.3cm; margin-bottom: 0cm;" align="JUSTIFY">la rakonto sekvas viron, kiun progesinta civilizo komisias por la esploro de iom postrestinta planedo, rande de la galaksio, kiu strange similas al nia tero. lia veno kirlas intrigojn inter diversaj institucioj kaj homoj, kaj de la diversaj karakteroj la aŭtoro faras tiupretekste sufiĉe sukajn portretojn. posta esploro de senhoma planedo estas okazo por impresaj priskriboj de strangaj sed verŝajnaj bestoj kaj pejzaĝoj. la revena vojaĝo pro ia difekto de eksperimenta kosmoŝipo glitigas la heroon kaj kelkajn kunulojn al "paralela universo", en kiu lia devena planedo ne tute samas, kvankam similas, kaj lia misio iel perdas sian sencon.</p> <p style="margin-top: 0.3cm; margin-bottom: 0cm;" align="JUSTIFY">francis en ĉi tiu verko elmontras fortan rakontokapablon. liaj viglaj kaj satiraj priskriboj alternas laŭ ĝusta ritmo kun agado. kiam mi atingis la finon, mi tamen hezitis pri la senco de la tuto. ĉu tiun "mision sen alveno" oni komprenu kiel averton, ke noblaj celoj ne nepre koincidas kun la realo? mi pli suspektas, ke la aŭtoro liveris ĉi tie ian bravuraĵon, kiun oni povas nur aplaŭdi, kiel oni aplaŭdas kinaĵon kun multaj impresaj trukoj, sed kiu certagrade restas enhave malplena, do ia "romano sen alveno", kiun oni tamen plezure legas kiel distraĵon.</p> <p style="margin-top: 0.3cm; margin-bottom: 0cm;" align="JUSTIFY">ĵ. vaŝe</p>Lego-klubo de Kvinpetalohttp://www.blogger.com/profile/02849346946721137906noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-4491227411930145841.post-53533489638123315062008-12-02T11:51:00.001+01:002008-12-02T11:53:26.901+01:00Aline<a onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}" href="http://1.bp.blogspot.com/_AgVJkZjVBDM/STUTkyb68kI/AAAAAAAAAGk/dEUZGrCCQ-U/s1600-h/aline.png"><img style="margin: 0pt 10px 10px 0pt; float: left; cursor: pointer; width: 144px; height: 200px;" src="http://1.bp.blogspot.com/_AgVJkZjVBDM/STUTkyb68kI/AAAAAAAAAGk/dEUZGrCCQ-U/s200/aline.png" alt="" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5275144061269504578" border="0" /></a><br /><p style="margin-top: 0.3cm; margin-bottom: 0cm;">aline / charles-ferdinand ramuz, trad. rené de saussure, komentis kaj prinotis vilhelmo lutermano - monda asembleo socia, 2007. - 125 p.</p> <p style="margin-top: 0.3cm; margin-bottom: 0cm;">originalo el: 1905.</p> <p style="margin-top: 0.3cm; margin-bottom: 0cm;" align="justify">karlo-ferdinando ramuz (1878-1947) estis franclingva svisa verkisto. <i>aline</i> kalkuliĝas kiel lia unua romano kaj la titolo ankaŭ estas la nomo de la ĉefrolulo, juna svisa kamparanino. ĝi prezentas iom romantike malfeliĉan temon pri junulino gravedigita kaj forlasita de amato, kontraste al postaj ramuzaj verkoj, kiuj sin turnos al pli sociaj temoj.</p> <p style="margin-top: 0.3cm; margin-bottom: 0cm;" align="justify"><i>aline</i> jam enhavas la ĉefajn ecojn, kiuj poste famigis kaj misfamigis ramuzon. famon kaŭzis la sobra, atenta priskribo de la kampara medio svisia. la aŭtoro tenas sin iom malproksime de la rolantoj, sed li bildigas ĉiujn okazaĵojn freŝe, kiel ili mem bildigus. eĉ metaforoj zorge restas en la kampo de ilia ĉiutaga mondo: <i>ŝi hezitis kaj ŝia koro tremetis kiel pomo ĉe pinto de branĉo</i>.</p> <p style="margin-top: 0.3cm; margin-bottom: 0cm;" align="justify">misfamon kaŭzis la stilo. en dialogoj, sed ankaŭ en priskriboj, ramuz konservas la parolturnojn de svisaj popolanoj. oni riproĉis, ke li verkas per „malbona franca lingvo“, ja per celkonscie malbonigita lingvo. kaj li defendis sin asertante, ke tio estas parolmaniero akorda kun tio kaj tiuj, pri kiuj li verkas...</p> <p style="margin-top: 0.3cm; margin-bottom: 0cm;" align="justify">ĉi tiu reeldonita traduko havas plian intereson, ke ĝin publikigis en 1911 renato de saussure. renato de saussure famas pro epokfara eseo pri esperanta vortfarado. krom gramatikiste li aktivis do ankaŭ tradukiste. kiom sukcese? la tasko malfacilis, ĉar li devis iel sentigi la apartan stilon de la aŭtoro. tiuflanke li miaopinie nur duone sukcesis. al diversaj legantoj iuj frazoj sonos probable iomete pli strange, ol popole.</p> <p style="margin-top: 0.3cm; margin-bottom: 0cm;" align="justify">la reeldoninto interese komentas, krom pri la tradukinto, ankaŭ pri iuj proprecoj de frua esperanto. estas surprize ke apud tiom detalaj rimarkoj restas tekstaj eraroj eble konservitaj el la originala eldono: "fermetanta fojno" (fermentanta), "en sia kapo intermiksiĝis ĉiuspecaj pensoj" (lia), "iri ni en la arbaron" (iru?) kaj similaj. tiaj makuletoj tamen malabundas, ili ne ĝenos la legadon de bona mor-romano kun iom surpriza kaj elreviga fino.</p> <p style="margin-top: 0.3cm; margin-bottom: 0cm;">ĵ. vaŝe</p>Lego-klubo de Kvinpetalohttp://www.blogger.com/profile/02849346946721137906noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-4491227411930145841.post-78640902113683701352008-06-27T22:06:00.002+02:002008-06-29T00:42:46.104+02:00La longa vojo<a onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}" href="http://bp2.blogger.com/_AgVJkZjVBDM/SGVIvc6yU_I/AAAAAAAAAEY/QP672XzumuU/s1600-h/la-longa-vojo.png"><img style="margin: 0pt 0pt 10px 10px; float: right; cursor: pointer;" src="http://bp2.blogger.com/_AgVJkZjVBDM/SGVIvc6yU_I/AAAAAAAAAEY/QP672XzumuU/s200/la-longa-vojo.png" alt="" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5216655723432399858" border="0" /></a><br /><p style="margin-top: 0.3cm; margin-bottom: 0cm;">la longa vojo / richard meye. - vieno: pro esperanto, 1990. - 138 p.</p> <p style="margin-top: 0.3cm; margin-bottom: 0cm;">originala eldono el: 1935.</p> <p style="margin-top: 0.3cm; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">du viroj vagas de restejo al alia restejo por senhejmuloj. ili almozpetas, tiras siajn vivojn antaŭen, sen perspektivo, sen ribelo, sen plendoj, ĉu gaje? – eble eĉ gaje. iun tagon tamen ili renkontas bienulon, kiu donas al ili malgravajn sed stabilajn funkciojn kiel ĝardenisto kaj bibliotekisto. iu el la du amikoj ne sukcesas kaŝi de la bienulo, ke iam li estis fama muzikisto. sed instigoj kaj helpo, por ke li rekomencu sian karieron, fiaskas. post ioma tempo la alia vagulo deziras denove vagi, kaj li foriras. ankaŭ la dua reiras sur la vojon, sur la longan vojon, kaj post longa serĉo kaj diversaj aventuroj ili rekuniĝas, ĝis kiam morto de unu soligas la alian.</p><div style="text-align: justify;"> </div><p style="margin-top: 0.3cm; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">pri vivo de senhejmuloj tradicie temas en socikritika aŭ satira literaturo. ĉi tiu romano kondukas la temon al tute alia direkto: malmultaj roluloj en ĝi havas nomojn; malfacile oni divenus en kiu jaro, apenaŭ en kiu jarcento ili vivas; urboj kaj landoj estas sennomaj. el tiu sennomeco, el siaj simplaj frazoj, el sia senartifika prezento de homoj kaj sentoj, „la longa vojo“ ricevas iaspecan diafanecon. ŝajnas, ke la aŭtoro vidas senhejmecon kiel bildon de malkonstanta homa vivo, en kiu ĉio forpasas, eĉ fine fidela amikeco, kaj la animstaton de vaganto li vidas kiel plej trafan respondon al tiu malkonstanteco...</p><div style="text-align: justify;"> </div><p style="margin-top: 0.3cm; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">laŭ noto de la reeldonanto herbert mayer, la aŭtoro de tiu originala romaneto same diskretas kiel siaj roluloj: li vivis en germanio apud kolonjo kaj aktivis en la 1930aj jaroj. pri li oni scias nenion kroman.</p> <p style="margin-top: 0.3cm; margin-bottom: 0cm;">ĵ. vaŝe</p>Lego-klubo de Kvinpetalohttp://www.blogger.com/profile/02849346946721137906noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-4491227411930145841.post-56734557647445615012008-05-01T22:15:00.003+02:002008-05-01T22:22:47.626+02:00Regulus<div style="text-align: justify;"><a onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}" href="http://bp3.blogger.com/_AgVJkZjVBDM/SBomC3jUuRI/AAAAAAAAAEQ/snFzWUblmJQ/s1600-h/regulus.jpg"><img style="margin: 0pt 10px 10px 0pt; float: left; cursor: pointer;" src="http://bp3.blogger.com/_AgVJkZjVBDM/SBomC3jUuRI/AAAAAAAAAEQ/snFzWUblmJQ/s200/regulus.jpg" alt="" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5195506950838991122" border="0" /></a><br /></div><p style="margin-top: 0.3cm; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">regulus / lorjak. - ascoli piceno: edizioni gabrielli, 1981. - 340 p.</p><div style="text-align: justify;"> </div><p style="margin-top: 0.3cm; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">lorjak (oficialnome j. l. mahé) elektis kiel lokon por historia romano parizon, kaj kiel tempon la deksepan jarcenton. la medio estas la densa, vigla franca ĉefurbo, en kiu "regulus", korporaciestro de oraĵistoj kaj skabeno en la urba administro, iun tagon subite malaperas. la familio esploras, gazetisto priserĉas, la polico enketas... regulus siaflanke provas eskapi el sinsekvaj malliberejoj, provas diveni, kiu rabis lin kaj por kiu celo... la agado impetas, ĉiu parto enhavas surprizojn kaj lasas enigmojn por la sekvo.</p><div style="text-align: justify;"> </div><p style="margin-top: 0.3cm; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">kontraste al aliaj verkoj de lorjak, ĉi tiu ne impresas kiel distraĵo rapide redaktita. helpate de historiisto, la aŭtoro atente bildigis la medion, kaj plektis ĝian priskribadon en la agadon. la roluloj havas klarajn aspektojn kaj karakterojn, iom karikaturajn por amuzo de la leganto.</p><div style="text-align: justify;"> </div><p style="margin-top: 0.3cm; margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">neeviteble la zorga prezento de historiaj objektoj, moroj, institucioj kaj aliaj necesigas abundan vortprovizon. plie lorjak senhezite uzas francajn hom- kaj loknomojn kaj iafoje parolas per kontrastoj, ironiaj troigoj aŭ metaforoj. iom rezignante pri kompreno de ĉiuj ĉi detaloj oni legos la tuton laŭ la taŭga, rapida ritmo de agado-rakonto, kiu plaĉos al ŝatantoj de la „tri muskedistoj“ aŭ aliaj similaj aventurromanoj en historia vesto.</p> <p style="margin-top: 0.3cm; margin-bottom: 0cm;">ĵ. vaŝe</p>Lego-klubo de Kvinpetalohttp://www.blogger.com/profile/02849346946721137906noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-4491227411930145841.post-39369271315372156582008-03-07T13:11:00.004+01:002008-03-07T13:24:59.190+01:00Marta<a onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}" href="http://bp0.blogger.com/_AgVJkZjVBDM/R9EzG4Liq-I/AAAAAAAAAD4/Dx9iroFqkq0/s1600-h/Marta-sat.jpg"><img style="margin: 0px auto 10px; display: block; text-align: center; cursor: pointer;" src="http://bp0.blogger.com/_AgVJkZjVBDM/R9EzG4Liq-I/AAAAAAAAAD4/Dx9iroFqkq0/s200/Marta-sat.jpg" alt="" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5174973640078437346" border="0" /></a><br /><p style="margin-top: 0.3cm; margin-bottom: 0cm;">marta / eliza orzeszkowa, trad. ludoviko lazaro zamenhof. - bielsko-biała: kleks, 1999. - 256 p.</p> <p style="margin-top: 0.3cm; margin-bottom: 0cm;">originalo el: 1872.<br />esperanta traduko el: 1910.<br />en la reto: http://www.esperanto.pl/page.php?tid=206000</p> <p style="margin-top: 0.3cm; margin-bottom: 0cm;" align="justify">fine de la deknaŭa jarcento juna vidvino kun filineto provas vivteni sin memstare. tra la pola ĉefurbo, varsovio, ŝi serĉas laboron, kiun ŝi kapablus plenumi: muzikinstruon, desegnadon, ŝtofovendadon, lingvoinstruon... ĉiajn aferojn tiam lernatajn de inoj, ĉiajn aferojn, por kiuj ilin oni malakceptas kiel profesiulojn, jen ĝentile, jen abrupte. la aŭtoro bildigas socion, kiu fortenas virinojn el profesia vivo.<br /><br /><a onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}" href="http://bp1.blogger.com/_AgVJkZjVBDM/R9EzRILiq_I/AAAAAAAAAEA/CeQHQhv45bM/s1600-h/marta-brok.JPG"><img style="margin: 0pt 0pt 10px 10px; float: right; cursor: pointer;" src="http://bp1.blogger.com/_AgVJkZjVBDM/R9EzRILiq_I/AAAAAAAAAEA/CeQHQhv45bM/s200/marta-brok.JPG" alt="" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5174973816172096498" border="0" /></a>siatempe la romano estis avangarda per sia temo, kaj tiurilate ĝi interese vidigas la intertempan evoluon de seksaj roloj en eŭropo. avangarda ĝi ne estis stile, kaj sekve post unu jarcento ĝia patosemo sonas eksmode:</p> <p style="margin-left: 1cm; margin-top: 0.3cm; margin-bottom: 0cm;" align="justify"> <i>Kun vizaĝo levita al la malluma ĉielo ŝi etendis ambaŭ manojn supren. Ŝia buŝo malfermiĝis kaj eligis neklaran ekkrion. Ĉu ŝi ĵetis al la stelplena ĉielo suferplenan plendon, ĉu ŝi elĝemis vorton de pardono, ĉu eble la nomon de sia infano? Neniu klare aŭdis.</i> </p> <p style="margin-top: 0.3cm; margin-bottom: 0cm;" align="justify">tiu libro restas tamen referencverko. en ĝi zamenhof provis la lingvon internacian en traduko de modernepoka romano kun la riĉa vortprovizo necesa por priskribo de lokoj, homoj, sentoj kaj aferoj el ordinara vivo.</p> <p style="margin-top: 0.3cm; margin-bottom: 0cm;">ĵ. vaŝe</p>Lego-klubo de Kvinpetalohttp://www.blogger.com/profile/02849346946721137906noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-4491227411930145841.post-22645116153485342392008-02-12T23:09:00.000+01:002008-02-12T23:19:41.708+01:00Vivo de Zamenhof<a onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}" href="http://bp1.blogger.com/_AgVJkZjVBDM/R7IbGI3dbbI/AAAAAAAAADw/dbYcN-6EoeI/s1600-h/VivoZamenhof.jpg"><img style="margin: 0pt 10px 10px 0pt; float: left; cursor: pointer;" src="http://bp1.blogger.com/_AgVJkZjVBDM/R7IbGI3dbbI/AAAAAAAAADw/dbYcN-6EoeI/s200/VivoZamenhof.jpg" alt="" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5166221514820644274" border="0" /></a><br /> <p class="MsoNormal"><span lang="EN-US">Vivo de Zamenhof – reeldono kun aldonoj</span></p> <p class="MsoNormal"><span lang="EN-US"><!--[if !supportEmptyParas]--> <o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span lang="EN-US">Multaj el ni jam havas (aŭ eĉ pli bone, legis) la biografion "Vivo de Zamenhof". Ne multaj konfesos ke ili ĝin supraĵe legis (se entute legis). Tamen de la komenco ĝi estas historia dokumento, vera trezoro : Edmond Privat aperigis la unuan veran biografion de Zamenhof en 1920. Kompreneble la tono estas emfaza, ne nur pro la tiama stilo : la genion de la Majstro, Edmond Privat fervore admiris. Videble li same fervore amis la homon, kaj jam de la komenco komplete aliĝis al la idealo. Oni memoru ke li konatiĝis kun Zamenhof en 1905, tiam li estis adoleskanto, kaj tuj aktivis. Abundas adjektivoj, paroladaj insistoj, mallongaj sed insistaj frazoj. Li insistas pri la ideoj naskintaj la lingvon : ne temas nur pri simpla komunikilo, ĉar, oni konsentu aŭ ne, ĉiu ideo en Zamenhofo respondas al spirita evoluo de dikredanto. Oni ne povas ne emociiĝi antaŭ la forto de la idealo, kiuj regis la vivon de humanisto, ĝis ofero, kaj gvidis lin al pli kaj pli fortaj konvikiĝoj super gentaj kaj religiaj apartenoj, eĉ super la lingva demando. Alfrontiĝon inter laikemo de la esperantistaro kaj la firma religiemo de Zamenhof, simple sekvis iompostioma retiriĝemo, tute logike por profunde honesta homo. </span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span lang="EN-US"><!--[if !supportEmptyParas]--> <o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span lang="EN-US">Kion aldonas Ulrich Lins per la redaktado de tiu nova<span style=""> </span>eldono ? En la enkonduko, li klarigas la kondiĉojn, en kiuj Edmond Privat povis verki biografion : unue dum Zamenhof ankoraŭ vivis okaze de renkontoj, due post lia forpaso, per dokumentoj kaj komentoj provizitaj de la familio. Laŭlonge de la teksto, Ulrich Lins zorge komentas per novaj informoj kiuj prilumas la iamajn asertojn.<span style=""> </span>La tiaman kuntekston li evidentigas per komparado inter la Plena Verkaro de Zamenhof, kompilita de Ludovikito (Ito Kanzi), kaj la Originala Verkaro kompilita de Johannes Dietterle. La biografion li do efike kompletigas per historiaj informoj pri la cirkonstancoj. </span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span lang="EN-US"><!--[if !supportEmptyParas]--> <o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span lang="EN-US">Plej aktuala restas tiu biografio, ne nur ĉar ĝi konatigas intime la iniciinton de Esperanto, sed ankaŭ ĉar ĝi fidele reliefigas la ideojn de Zamenhof, kies idealo larĝe preterpasis nuran lingvon : se oni dubas, ke Esperanto estas io alia ol lingvo, oni simple legu tiun “Vivon de Zamenhof”. Pri la aŭtoro mem, oni ne maltrafu la finan resumeton de lia vivo, redaktitan de Ulrich Lins : Edmond Privat en si mem meritas tutan libron. Lia eksterordinara vivo estas ekzemplo de sindediĉo, engaĝiĝo, kaj videble konstanta scivolemo. </span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span lang="EN-US"><!--[if !supportEmptyParas]--> <o:p></o:p></span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span lang="EN-US">“Vivo de Zamenhof”, de Edmond Privat, redaktita de Ulrich Lins, kun notoj, bibliografio, indekso de la cititaj nomoj, biografieton de Edmond Privat (171p, eldonita de UEA 2007)</span></p>MHD por Le Monde de l'EspérantoLego-klubo de Kvinpetalohttp://www.blogger.com/profile/02849346946721137906noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-4491227411930145841.post-46499054982294400142008-02-07T09:34:00.000+01:002008-02-07T09:38:38.823+01:00Tien<a onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}" href="http://bp1.blogger.com/_AgVJkZjVBDM/R6rDbRaUZ0I/AAAAAAAAADo/zTRunAcgobY/s1600-h/tien.gif"><img style="margin: 0px auto 10px; display: block; text-align: center; cursor: pointer;" src="http://bp1.blogger.com/_AgVJkZjVBDM/R6rDbRaUZ0I/AAAAAAAAADo/zTRunAcgobY/s200/tien.gif" alt="" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5164154796031371074" border="0" /></a>Antaŭ kelkaj monatoj, mi legis "Tien", ŝlosilon, kiu ebligas al mi eniri la malhelajn mensajn tavolojn. <p style="margin-bottom: 0cm;" align="justify">La elfosado de io terura, kiu okazis infanaĝe, ne estis facila. Tiu rakonto, la seksperforto farita de kuzo dekokjara al knabeto sesjara estas gorĝprema, des pli ke la "frenezula" adolesko minacas strangoli la etulon se li plendos. Do, la etulo silentis dum jaroj. Okaze de studado pri psikologio, li provis kompreni la damaĝigajn implicojn, kaj li pardonis sian turmentiston. </p> <p style="margin-bottom: 0cm;" align="justify">Por atingi "Tien", nun necesas apogi manon sur specifan rokon de tre alta montaro. Malfermiĝanta fendego rivelas valon : magia la pejzaĝo, magiaj la homoj, kiuj senbalastiĝas de malamo, kolero, krueleco. Certe, iom da hipnozo povos helpi, ĉar la diablo ankoraŭ ne vaporiĝis ... kaj devas resti nur bonaj sentoj. Kiam ŝanĝiĝos nia mondo por esperigi harmonion ? </p> <p style="margin-bottom: 0cm;" align="justify">Sabine Ardouin</p>Lego-klubo de Kvinpetalohttp://www.blogger.com/profile/02849346946721137906noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-4491227411930145841.post-31029168235866348042008-01-28T23:09:00.001+01:002008-01-28T23:12:41.096+01:00Homoj manĝantaj<a onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}" href="http://bp3.blogger.com/_AgVJkZjVBDM/R55TGxaUZzI/AAAAAAAAADg/IQXbH8v5O3Q/s1600-h/homoj-mangxantaj.png"><img style="margin: 0pt 0pt 10px 10px; float: right; cursor: pointer;" src="http://bp3.blogger.com/_AgVJkZjVBDM/R55TGxaUZzI/AAAAAAAAADg/IQXbH8v5O3Q/s200/homoj-mangxantaj.png" alt="" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5160653598821214002" border="0" /></a>homoj manĝantaj <p style="margin-top: 0.3cm; margin-bottom: 0cm;" align="justify">homoj manĝantaj / hemmi yô, trad. doi ĉieko. - jokohamo: mevo-libroj, 2002. - 244 p.</p> <p style="margin-top: 0.3cm; margin-bottom: 0cm;" align="justify">j. hemmi, esplorĵurnalisto, vagas tra diversaj landoj. li rigardas, kion homoj manĝas, kaj kiel homoj manĝas. li ne nur rigardas, li demandas pri manĝaĵoj kaj manĝkutimoj, li gustumas, li kunmanĝas. eĉ en malriĉaj landoj, eĉ en landoj sub milito, eĉ en malliberejoj li enketas, kaj tra tiu simpla temo li ekkonas homojn kaj sociojn. li konkludas per kelkaj malpezaj pripensoj, sed la valoro de la libro kuŝas prefere en ĝia unuavide naiva, sed fakte klarvidiga prezento de vivkondiĉoj, en kiuj homoj persiste konservas tradiciajn manĝmanierojn.</p> <p style="margin-top: 0.3cm; margin-bottom: 0cm;" align="justify">ĉ. doi avertas, ke li devis rapidigi la tradukon por publikigo en 2002. eble pro tio restas manpleno da neklaraj vortoj en la teksto (ondolo, termanĝuo...). malgraŭ tio la rakonto fluas sentede, kaj mi volonte kunvojaĝis kaj ekkonis krotajn fiŝkaptistojn, tevendiston en vjetnama trajno, kafopreparantojn en etiopiaj vilaĝoj kaj multajn aliajn...</p> <p style="margin-top: 0.3cm; margin-bottom: 0cm;" align="justify">ĵ. vaŝe</p>Lego-klubo de Kvinpetalohttp://www.blogger.com/profile/02849346946721137906noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-4491227411930145841.post-82711331071958740992008-01-11T13:30:00.000+01:002008-01-11T13:32:57.318+01:00Esperanto sen mitoj<a onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}" href="http://bp1.blogger.com/_AgVJkZjVBDM/R4dh46a1dFI/AAAAAAAAADY/OamvM_De1Xo/s1600-h/esperanto+sen+mitoj.jpg"><img style="margin: 0pt 10px 10px 0pt; float: left; cursor: pointer;" src="http://bp1.blogger.com/_AgVJkZjVBDM/R4dh46a1dFI/AAAAAAAAADY/OamvM_De1Xo/s200/esperanto+sen+mitoj.jpg" alt="" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5154195928931202130" border="0" /></a><br /><p style="margin-bottom: 0cm;"><span lang="es-ES">ESPERANTO SEN MITOJ</span><span lang="es-ES">: Dua prilaborita eldono 2003</span></p> <p style="margin-bottom: 0cm;"><span lang="es-ES">de Marcus Sikosek</span><span lang="es-ES"> Antwerpeno: Flandra Esperanto-Ligo </span> </p> <p style="margin-bottom: 0cm;"><span lang="es-ES">paĝoj 367. ISBN 9071205703</span></p> <p style="margin-bottom: 0cm;" lang="es-ES"><br /></p> <p style="margin-bottom: 0cm;" align="justify"><span lang="es-ES">Ĉi tiu libro, verkita de elstara esperantologo kun detalaj scioj pri la historio de la E-movado, estas </span><span lang="es-ES">tre eble la plej grava E-libro, kiu iam eldoniĝis, ĉar ĝi celas neniom malpli, ol la maturiĝon de nia komunumo. Je la unua fojo, tutsimple, esperantologo diras la veron, kun plena dokumentado, pri la troigoj, misasertoj kaj miskredoj, kiuj karakterizis multajn el la tradiciaj propagandistoj de la E-movado. </span> </p> <p style="margin-bottom: 0cm;" align="justify" lang="es-ES"><br /></p> <p style="margin-bottom: 0cm;" align="justify"><span lang="es-ES">Oni ne devas kredi, ke ĉio tio estis trompintenca. Estas facile komprenate, ke homoj </span><span lang="es-ES">eĉ subkonscie inklinas misprezenti faktojn, kiam ili forte kredas, ĉu prave ĉu neprave, je la esenca boneco de sia afero.</span></p> <p style="margin-bottom: 0cm;" align="justify" lang="es-ES"><br /></p> <p style="margin-bottom: 0cm;" align="justify"><span lang="es-ES">La kritikoj de Sikosek (nun Van Dijk) elfoliiĝas en kadro de rekomendoj por taŭga kaj responsa informado pri E-o. Tiel la libro havas pozitivan aspekton, kaj ne riskas akuzojn pri subminado de la E-movado. La verko antaŭsupozas, ne neas, la dezirindecon de tiu tradicia strebado pliigi la nombron de E-istoj, kiu nomiĝas kutime "disvastigado". </span> </p> <p style="margin-bottom: 0cm;" align="justify" lang="es-ES"><br /></p> <p style="margin-bottom: 0cm;" align="justify"><span lang="es-ES">La libro dividiĝas en sep sekciojn: senmitaj informado, komunumo, strategioj (manifestoj), subtenantoj, lingvo, planlingvoj ĝenerale, kaj la kulto de Zamenhof. En ĉiu sekcio la honestema leganto spiras bonvenan freŝan aeron, kaj eble sin aŭdas murmuri "Fine!" Eble estas tiuj, kiuj post la apero de tia verko ĝenas sin pri la estonteco de nia lingvo; sed necesas tre serioze konsideri, ke kiam ajna homgrupo atingas la stadion, kie ĝi efektive timas la veron, ĝi estas en profunda kaĉo.</span></p> <p style="margin-bottom: 0cm;" align="justify" lang="es-ES"><br /></p> <p style="margin-bottom: 0cm;" align="justify"><span lang="es-ES">Mi ne ripetos la enhavon de la libro; tion jam faris aliuloj. Sed je la dua lego mi rimarkis du punktojn, kiujn la unuan fojon mi pretervidis. Unu estas, ke Sikosek plurfoje uzas la vorton 'hobio' rilate E-on, kaj ĉiam kun pozitiva aŭ neŭtrala nuanco. Tio estas laŭ mi interesa. La alia estas pli-malpli severa kritiko al la Civito, specife surbaze de ties misprezentoj -- eble laŭ la aŭtoro la "organizitaj raŭmistoj" emas sekvi iom la tradician, nun diskredititan, vojon.</span></p> <p style="margin-bottom: 0cm;" align="justify" lang="es-ES"><br /></p> <p style="margin-bottom: 0cm;" align="justify"><span lang="es-ES">Kiugrade la verko de Sikosek efikas sur la E-movado(j) mi ne certas. Aktivuloj diras al mi, ke ĝi ja efikas, kaj ke E-informado nun multe pli respondecemas. Mi esperas, ke jes. Minimume, jam ne haveblas la senkulpigo "mi ne sciis".</span></p> <p style="margin-bottom: 0cm;" align="justify" lang="es-ES"><br /></p> <p style="margin-bottom: 0cm;" align="justify" lang="es-ES">Ken Miner</p>Lego-klubo de Kvinpetalohttp://www.blogger.com/profile/02849346946721137906noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-4491227411930145841.post-64825952427792636722008-01-10T00:15:00.000+01:002008-01-10T00:29:10.474+01:00la nebulozo de andromedo<a onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}" href="http://bp2.blogger.com/_AgVJkZjVBDM/R4VYsqa1dCI/AAAAAAAAAC8/XG2maxgfBYk/s1600-h/0211_andromede.jpg"><img style="margin: 0px auto 10px; display: block; text-align: center; cursor: pointer;" src="http://bp2.blogger.com/_AgVJkZjVBDM/R4VYsqa1dCI/AAAAAAAAAC8/XG2maxgfBYk/s200/0211_andromede.jpg" alt="" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5153622872919733282" border="0" /></a><div style="text-align: justify;"> </div><p style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">la nebulozo de andromedo / ivan efremov, trad. jurij finkel. - http://www.esperanto.mv.ru/Efremov/andromedo.html, 2006-2007. - ≈ 150 p.</p><div style="text-align: justify;"> </div><div style="text-align: justify;"> </div><p style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">originala titolo: „туманность андромеды“, 1955–1956.</p><div style="text-align: justify;"> </div><p style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><br /></p><div style="text-align: justify;"> </div><p style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">j. finkel tradukis plurajn atentindajn verkojn el la sovetia sciencfikcio. dum la internacia ĝenro senlace bataligis homojn kontraŭ vilaj eksterteranoj, la sovetia skolo devis esti optimisma aŭ minimume instrua. ĝi do interalie revis, kiel la homaro povus progresi ne nur maŝine kaj teĥnike, sed ankaŭ socie kaj mense.</p><div style="text-align: justify;"> </div><p style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><br /></p><div style="text-align: justify;"> </div><p style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">la nebulozo de andromedo estas malproksima galaksio, el kiu la leganto vidos nur misteran kosmoŝipon sur malproksima planedo. sed paralele al kosma vojaĝo, kaj pli interese, la agado situas sur estonta tero, kiun unuiĝinta homaro racie regas: klimato, terkultivo, energifontoj, transporto, instruado, belartoj kaj sociaj funkcioj aspektas alie kaj pli harmonie, ol en la nuna mondo.</p><div style="text-align: justify;"> </div><p style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><br /></p><div style="text-align: justify;"> </div><p style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">kompreneble la loĝantoj de tia plibonigita mondo iom malreliefas. el ilia vivo ŝajne malaperis ne nur malpaco, sed ankaŭ ĉia metafiziko aŭ zorgo pri la senco de vivo. ili tamen ne estas aŭtomatoj: fervora sciencisto kaŭzas mortigan akcidenton kaj devas fronti la juĝon de kunhomoj kaj sian konsciencon.</p><div style="text-align: justify;"> </div><p style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><br /></p><div style="text-align: justify;"> </div><p style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">la tradukinto ne ŝanĝis la stilon de la verko. oni do atendu iom longajn priskribojn kaj surprizajn vortordojn ("...ŝi forgesis pri staranta apude fotelo..."). kompense oni ĝuos pensinstigan rakonton okazantan en utopia sed ne realfremda mondo. la libro disponeblas en la reto kaj estas libere printebla.</p><div style="text-align: justify;"> </div><p style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><br /></p><div style="text-align: justify;"> </div><p style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">ĵ. vaŝe</p>Lego-klubo de Kvinpetalohttp://www.blogger.com/profile/02849346946721137906noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-4491227411930145841.post-33447710778768936552007-11-30T12:05:00.000+01:002007-11-30T12:16:32.609+01:00Febro<a onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}" href="http://bp0.blogger.com/_AgVJkZjVBDM/R0_vC9MMEDI/AAAAAAAAACk/ByNa_EEvxVU/s1600-R/febr.jpg"><img style="margin: 0pt 10px 10px 0pt; float: left; cursor: pointer;" src="http://bp0.blogger.com/_AgVJkZjVBDM/R0_vC9MMEDI/AAAAAAAAACk/RSiHwJXkTSw/s200/febr.jpg" alt="" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5138588533917487154" border="0" /></a> <p style="margin-bottom: 0cm; font-style: italic;" align="justify"><span style="font-size:85%;">Febro (Istvan Nemere) - </span><span style="font-size:85%;">Hungara Esperanto-Asocio (Budapest, 1984), 132p</span></p> <p style="margin-bottom: 0cm;" align="justify"><span style="font-size:100%;">Dum jaroj, kiam mi staĝis en Kvinpetalo, rigardante la foton de virina vizaĝo sur la kovrilo de "Febro" de Istvan NEMERE, mi regule miris, ke mi ne ankoraŭ legis tiun romanon. Nun, farite sen bedaŭro !</span></p><p style="margin-bottom: 0cm;" align="justify"><span style="font-size:100%;"><br /></span></p> <p style="margin-bottom: 0cm;" align="justify"><span style="font-size:100%;">Anna ! La nura ina persona nomo de la tuta libro. Ŝi pasie estas amata de Li, verkisto, la rakontanto. Anna, ŝia knabineca talio, ŝia rideto, ŝiaj etaj piedoj, ŝia ribela buklo, ŝia irmaniero, ŝia voĉo ...</span></p> <p style="margin-bottom: 0cm;" align="justify"><span style="font-size:100%;">Dum unu jaro ili renkontiĝas, pli kaj pli pasie, duonkaŝe. "Estas malfacile decidiĝi", murmuris Anna. Li diris "Anna kaj la somero. La somero estas Anna". Ĉiun someron finas aŭtuno", ŝi respondas.</span></p> <p style="margin-bottom: 0cm;" align="justify"><span style="font-size:100%;">Ĉu ŝia edzo, sterila, povos elporti la gravedan Anna ? Aŭdis kelkaj najbaroj akrajn vortojn. Poste kvelerego ekflamas. Laŭ la gazetoj, oni trovis Anna sur pavimo en la kuirejo, kiun inundis la gaso. </span> </p> <p style="margin-bottom: 0cm;" align="justify"><span style="font-size:100%;">Li, rakontanto, revivas la lastan vojaĝon de Anna. Ili parolis samtempe : estu singarda, karega ! </span> </p> <p style="margin-bottom: 0cm;" align="justify"><span style="font-size:100%;">Li flamas febre. "La inĝeniero Danaï murdis sian edzinon, vi murdis". Telefone, afiŝe, telefone, la rakontanto turmentegas la inĝenieron. Ne sufiĉas ! La venĝo devos efiki. Li, amato de Anna, devos mortigi la murdinton. Fertubo taŭgas. Sed proksime de la vilao, virinoj parolas : antaŭ horo, li kriegis ke li mortigis sian edzinon. Arestis lin policanoj". Ĉu li sentos sin ŝirmata en karcero, ne plu turmentita per la frazo ? </span> </p> <p style="margin-bottom: 0cm;" align="justify"><span style="font-size:100%;">Kaj li, amato de Anna, skribas ke la fajra dezirego, vivanta en li, estas ne nur blinda venĝo. Nun estas nun, kruela tempo nuna, tempo sen Anna.</span></p> <p style="margin-bottom: 0cm;"><span style="font-size:100%;">Sabine Ardouin<br /></span></p>Lego-klubo de Kvinpetalohttp://www.blogger.com/profile/02849346946721137906noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-4491227411930145841.post-40867869208315507602007-09-22T23:57:00.000+02:002007-09-23T00:05:49.859+02:00Neokazinta amo<a onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}" href="http://bp0.blogger.com/_AgVJkZjVBDM/RvWQxXc4hGI/AAAAAAAAAB8/XqRVy25m9ek/s1600-h/neokazinta+amo.jpg"><img style="margin: 0pt 0pt 10px 10px; float: right; cursor: pointer;" src="http://bp0.blogger.com/_AgVJkZjVBDM/RvWQxXc4hGI/AAAAAAAAAB8/XqRVy25m9ek/s200/neokazinta+amo.jpg" alt="" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5113152129732215906" border="0" /></a><br /><div style="width: 200px; display: block; text-align: center; font-family: Arial; font-size: 11px;"><object type="application/x-shockwave-flash" data="http://www.komcitiz.com/JL/documents/s.php?s=ani_son_player_mp3_1.swf" id="JL_BALISE_3tmr47fs1an" height="20" width="200"><param name="allowScriptAccess" value="sameDomain"><param name="movie" value="http://www.komcitiz.com/JL/documents/s.php?s=ani_son_player_mp3_1.swf"><param name="wmode" value="transparent"><param name="bgcolor" value="#FFFFFF"><param name="flashvars" value="FILE=http://s3.archive-host.com/membres/up/1168974172/neokazinta-amo-p25.mp3&BGCOLOR=#E9E9E9&LOOP=0&PLAY=0&INFO=0"></object></div><br /><span style="font-style: italic;font-size:78%;" >soneltiraĵo legita de mhd</span><br /><br /><div style="text-align: justify;">Neokazinta amo<br /><br />Ĉu tiu titolo estas nur la unua de la novelaro, aŭ ĉu ĝi bone resumas ĉion ? Foje la roluloj maltrafis ion, aŭ okazon kapti amon, aŭ manieron mildigi disiĝon, ŝanĝi sian sorton. En aliaj, la vivo ironie kondukas al dolĉamara konkludo. Kaj kompreneble, ĉio rilatas kun amo kaj disiĝo, en gulago same kiel en familio aŭ individuaj rilatoj.<br /><br />Kiel diras Sten Johansson en la antaŭparolo, Lena Karpunina ne juĝas : ŝi priskribas viverojn kvazaŭ ŝi preterpasante kaptis situaciojn, momentojn, en ilia esenco. Kvazaŭ ŝi, meze de vortoj kaj agoj, trovis ĝuste tiujn, kiuj entute ŝanĝos la sorton de la roluloj, ĉar ne estas multe da elekteblecoj, se oni maltrafas la ĝustan momenton ...<br /><br />Kun Lena Karpunina, nenio hazarda en la scenoj de la ĉiutaga vivo. Ĉiu detalo reliefigas vivkondiĉojn, tiukaze profunde stampitajn de kolektivismo kaj manko, en « dikens-aj » rakontoj. Malproksimen senditaj familianoj iom post iom fremdiĝis en foraj regionoj, en industriaj postenoj kaj amasloĝejoj, ekzilitoj iras de suno al frosto. De tempo al tempo, feliĉe aŭ ne, la familio retrovas parton de si, kompletiĝas por feliĉa momento, kaj disiĝas denove.<br /><br />Kontrasta novelaro, ĉiam iom amara. Se Lena ne rezignis humuron en « Paradizo de sultanoj », aliloke amareco najbaras kun distanciĝema kolero. Pli ribela tono ekzemple regas la rakonton pri « La bestamikoj », kiam temas pri malfideleco al forgesita bonfarinto. Sed en tragika etoso, la tono restas neŭtrala, la aŭtoro scipovas malaperi malantaŭ siaj roluloj. En la lastaj noveloj montriĝas, kiel gulago ankoraŭ longe hantos memorojn kaj imagojn per miloj da suferoj. Ŝajnas ke Lena Karpunina fariĝis la voĉo de malaperintoj, heroldo de suferintoj por niaj forgesemaj oreloj : estu ĉiam tombo, epitafo, rakonto.<br /><br />Okazis ke mi legis la novelaron en lando kie dum jaroj regis banditismo, ekstremismo kaj terorismo. La dupaĝa teksto « La feliĉo » akurate donis vortojn al la pensoj. Mi malkovris, ke por koncernatoj, teroro ne malaperas : tie minaco ŝvebas en la aero, kaj iuj opinias, ke la monstro nur atendas por vekiĝi denove. Kaj la frazo « mi demandas min, ĉu ni ankoraŭ povas esti feliĉaj », subite trovis signifon ankaŭ por mi. Ne hazarde Lena Karpunina portas siajn vortojn en niajn hejmojn.<br /><br />« Neokazinta amo » de Lena Karpunina (FEL 2007)<br /><br />MHD por Le Monde de l'Espéranto<br /></div>Lego-klubo de Kvinpetalohttp://www.blogger.com/profile/02849346946721137906noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-4491227411930145841.post-59528149186142379372007-09-18T19:38:00.000+02:002007-09-18T19:49:49.526+02:00Mortopuno, faktoj kaj dokumentoj<a onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}" href="http://bp2.blogger.com/_AgVJkZjVBDM/RvAPp9XtjFI/AAAAAAAAABs/x-vvmTpXyYo/s1600-h/mortopuno.png"><img style="float:left; margin:0 10px 10px 0;cursor:pointer; cursor:hand;" src="http://bp2.blogger.com/_AgVJkZjVBDM/RvAPp9XtjFI/AAAAAAAAABs/x-vvmTpXyYo/s200/mortopuno.png" border="0" alt=""id="BLOGGER_PHOTO_ID_5111602790588582994" /></a><br /><br /><div style="width: 200px; display: block; text-align: center; font-family: Arial; font-size: 11px;"><object type="application/x-shockwave-flash" data="http://www.komcitiz.com/JL/documents/s.php?s=ani_son_player_mp3_1.swf" id="JL_BALISE_4offp7a5ezg" height="20" width="200"><param name="allowScriptAccess" value="sameDomain"><param name="movie" value="http://www.komcitiz.com/JL/documents/s.php?s=ani_son_player_mp3_1.swf"><param name="wmode" value="transparent"><param name="bgcolor" value="#FFFFFF"><param name="flashvars" value="FILE=http://s3.archive-host.com/membres/up/1168974172/mortopuno-creagh.mp3&BGCOLOR=#E9E9E9&LOOP=0&PLAY=0&INFO=0"></object><div><a href="http://www.komcitiz.com/" style="color: rgb(153, 153, 153);" target="_blank" title="Vos diaporamas photos, slideshow, jeux flash, lecteurs mp3, ... sur www.komcitiz.com"></a></div></div><br /><span style="font-style: italic;font-size:78%;" >Soneltiraĵo legita de Mhd</span><br /><p style="margin-bottom: 0cm;" align="justify"><span style="color: rgb(0, 0, 0);"><span style="font-size:100%;">For de komplika kaj harfenda argumentado, temas pri logika rezonado pri kompletaj senutilo kaj nocado de portopuno. Tri partoj egale konsistigas la libron : voĉoj de artistoj, voĉoj de kondamnitoj, faktoj. Estas interese konatiĝi kun klasikaj tekstoj kies karakterizo estas, ke ili bedaŭrinde restas aktualaj. Kaj la faktoj mem, se estus dubo, rapide konvinkus vin, ke mortopuno restas makulo en modernaj civilizoj, kvankam mi ne tute kunsentas la (tamen singardeman) optimismon de la redaktantoj prie, kiam ili esperas rapidan ŝanĝiĝon de la monda situacio. </span></span> </p> <p style="margin-bottom: 0cm;" align="justify"><br /></p> <p style="margin-bottom: 0cm;" align="justify"><span style="color: rgb(0, 0, 0);"><span style="font-size:100%;"><span lang="fr-FR">Tia verko devus esti la unua el tuta serio : post du-tri jaroj oni ŝatus ricevi liveron de aktualaj progresoj aŭ malprogresoj, laŭmezure de diskonigoj pri aliaj landoj kaj novaj faktoj, ĉar oni povas antaŭvidi ke tiurilate la afero daŭre restos aktuala. Interalie mi ŝatus trovi pripensadon pri evoluado de la publika opinio pri mortopuno rilate amasmortigojn en religia kunteksto : la publiko ŝanĝis sian referencsistemon kaj emas indulgi mortopunon kiam temas pri tiaj hororoj. Kiom da homoj nun pravigas turmentadon de kaptitoj post bombatenco, same kiel aliaj opinias pravigendaj mortŝtonadon post adulto, kaj tiun socian morton kiun konsistigas tranĉado de mano kaj piedo post ŝtelo ? La komparon faras mi, eĉ se ĝi estas malfacile eltenebla. </span></span></span><span style="color: rgb(0, 0, 0);"><span style="font-size:100%;"><span lang="fr-FR">Tiukampe la libro konservas sobran linion kaj preferas, kiel referenc-dokumento, liveri pens-materialon anstataŭ sango kaj malfacilaj komparoj.</span></span></span></p> <p style="margin-bottom: 0cm;" align="justify"><br /></p> <p style="margin-bottom: 0cm;" align="justify"><span style="color: rgb(0, 0, 0);"><span style="font-size:100%;">Cetere, ĝuste ĉar la elekto de klasikaj referencoj ne devis esti facila pro ties nombro, mi certas ke pliaj tekstoj meritas siavice trovi ĝustan lokon en nova eldono. Ĝi do, espereble, estas enkonduko al ampleksa kaj longdaŭra, informa laboro por konsciiĝo kaj volonta rifuzo tutmonda, kontraŭ ĉiaforma mortopuno. </span></span> </p> <p style="margin-bottom: 0cm;" align="justify"><br /></p> <p style="margin-bottom: 0cm;" align="justify"><span style="color: rgb(0, 0, 0);"><span style="font-size:100%;">Menciindas ke la libro estas kolektiva laboro de juna teamo kaj por la tradukoj de klasikaj tekstoj, kaj por la verkado, kun egala stilo kaj facila lingvaĵo. Por belaspekta libro, la prezo ankaŭ allogas, dank'al kooperativa eldono. Vi ankaŭ rajtas elŝuti la unuajn paĝojn senpage de la SAT-eldonkooperativa paĝaro por juĝi mem. </span></span> </p> <p style="margin-bottom: 0cm;" align="justify"><br /></p> <p style="margin-bottom: 0cm;" align="justify"><span style="color: rgb(0, 0, 0);"><span style="font-size:100%;">« Mortopuno, faktoj kaj dokumentoj » (SAT-Eldona Fako Kooperativa, julio 2007), 150 p, 8 €</span></span></p> <p style="margin-bottom: 0cm;" align="justify"><br /></p> <p style="margin-bottom: 0cm;" align="justify"><span style="color: rgb(0, 0, 0);"><span style="font-size:100%;">MHD por Le Monde de l'Espéranto</span></span></p>Lego-klubo de Kvinpetalohttp://www.blogger.com/profile/02849346946721137906noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-4491227411930145841.post-10365296587283584702007-09-17T08:51:00.000+02:002007-09-17T08:56:03.541+02:00Tielas Vivo<a onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}" href="http://bp3.blogger.com/_AgVJkZjVBDM/Ru4k6DLzhDI/AAAAAAAAABc/-TuTENJ6EI0/s1600-h/tielas+vivo-Kore.jpg"><img style="margin: 0pt 0pt 10px 10px; float: right; cursor: pointer;" src="http://bp3.blogger.com/_AgVJkZjVBDM/Ru4k6DLzhDI/AAAAAAAAABc/-TuTENJ6EI0/s200/tielas+vivo-Kore.jpg" alt="" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5111063206817924146" border="0" /></a><br /><p style="margin-bottom: 0cm;" align="justify" lang="fr-FR"><span style="color:#000000;"><span style="font-size:130%;"><b>Tielas Vivo, Kore </b></span></span> </p> <p style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;" lang="fr-FR"><span style="color:#000000;"><span style="font-size:100%;">Mi jam ŝatis la unuajn kantojn de Kore, kaj ŝatas tiujn. Ŝanĝiĝas iomete la stilo : pli ĵaza, pli danciga, pli latina, malpli roka. La voĉo ligas ĉion, en harmonia tuto. Ankaŭ la voĉon mi ŝatas. Alta, ĝusta, energidona.</span></span></p><div style="text-align: justify;"> </div><p style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;" lang="fr-FR"><span style="color:#000000;"><span style="font-size:100%;">Forestas la unuaj kunuloj. Kris Spitzer trovis inspiron denove kun Fiks' kaj David Hadjadj, eĉ se ni scias ke li ne silente atendis tiun momenton por plu kanti. Tion tuj rakontas la unua kanto. En la dua kanto mi sentis enuon, io mankas en ĝi, malgraŭ amuza teksto. Feliĉe en « Laŭ mi », genia gitarludado levas dubon, kaj poste oni nur lasu sin gvidi. Plej ŝatataj estas « Pro mi », kaj « laŭ mi », sed plej kantata de filo mia estas la balado « Promeso via » : estas io por ĉiu en tiu disko. </span></span> </p><div style="text-align: justify;"> </div><p style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;" lang="fr-FR"><span style="color:#000000;"><span style="font-size:100%;">Sur la interreto mi legis recenzon iom severan pri « Mi brilu plu », en adaptado de « The show must go on », de Queen. Mi ne povas kredi ke Kore simple celis kanti kiel Freddy Mercury, por pala imitado (esence asertas alia recenzo). Mi refoje aŭskultis per nova orelo : Freddy Mercury estas neimitebla, kaj evidente Kris Spitzer ne tion celis. Ne temas nur pri voĉforto. La interpretado kaj la muzikaranĝo estas tute malsamaj, kaj la traduko evidente ankaŭ rolas : dum F. Mercury luktis por kelkaj pliaj kant-momentoj, Kris Spitzer funebras. Jes, tre ŝatindas la maniero reveki tiun kanton kun plia dimensio, tiu de pasinta tempo, en kiu nostalgio regas. </span></span> </p><div style="text-align: justify;"> </div><p style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;" lang="fr-FR"><span style="color:#000000;"><span style="font-size:100%;">Krom « mi brilu plu », la aliajn kantojn plejparte Kris mem verkis. Laŭdire, li lernis Esperanton ĝuste por kanti en tiu lingvo. Se tiel, bela sukceso. </span></span> </p><div style="text-align: justify;"> </div><p style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;" lang="fr-FR"><span style="color:#000000;"><span style="font-size:100%;">En tiu disko vi rajtas ricevi ankaŭ malnovajn kantojn de Kore, kiujn mi definitive ŝatas, interalie « Nova Vivo » kaj « Drag Queen ». Kvankam « Drag Queen » ne plaĉis al ĉiuj pro la vortoj, laŭ mi ĝi kun profundeco simple reliefigas kontraŭdirojn de homa sorto. </span></span> </p><div style="text-align: justify;"> </div><p style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;" lang="fr-FR"><span style="color:#000000;"><span style="font-size:100%;">La malnovaj kantoj rimarkinde harmonie sekvas la novajn, tio signifas ke Kore jam delonge ne plu bezonas serĉi sian stilon, sed tute unike brilos plu en la esperantista ĉielo.</span></span></p><p style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span style="color:#000000;"><span style="font-size:100%;"><span lang="fr-FR">« Tielas Vivo » de Kore (Vinilkosmo 2007), rekte mendebla de </span></span></span><span style="color:#000080;"><u><a href="http://www.vinilkosmo.com/"><span style="font-size:100%;"><span lang="fr-FR">http://www.vinilkosmo.com/</span></span></a></u></span></p><div style="text-align: justify;"> </div><p style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;" lang="fr-FR"><span style="color:#000000;"><span style="font-size:100%;">MHD por Le Monde de l'Espéranto<br /></span></span> </p><div style="text-align: justify;"> </div><p style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><span style="color:#000000;"><span style="font-size:100%;"><span lang="fr-FR"></span></span></span><span style="color:#000080;"><u><a href="http://www.vinilkosmo.com/"><span style="font-size:100%;"><span lang="fr-FR"></span></span></a></u></span></p><p style="margin-bottom: 0cm;" align="left"><span style="color:#000080;"><u><a href="http://www.vinilkosmo.com/"><span style="font-size:100%;"><span lang="fr-FR"><br /></span></span></a></u></span></p>Lego-klubo de Kvinpetalohttp://www.blogger.com/profile/02849346946721137906noreply@blogger.com2tag:blogger.com,1999:blog-4491227411930145841.post-53148343050350879592007-09-07T17:48:00.001+02:002007-09-08T00:59:06.503+02:00Kun diablo en la korpo<div style="text-align: justify;"><a onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}" href="http://katalogo.uea.org/bildoj/7556.jpg"><img style="margin: 0pt 10px 10px 0pt; float: left; cursor: pointer; width: 200px;" src="http://katalogo.uea.org/bildoj/7556.jpg" alt="" border="0" /></a><br /></div><pre></pre><div style="text-align: justify;"> <p style="margin-bottom: 0cm; font-weight: bold;" align="justify" lang="fr-FR"><span style="color: rgb(0, 0, 0);"><span style="font-size:100%;">Kun diablo en la korpo</span></span></p><p style="margin-bottom: 0cm; font-weight: bold;" align="justify" lang="fr-FR"><span style="color: rgb(0, 0, 0);"><span style="font-size:100%;"><br /></span></span></p> <p style="margin-bottom: 0cm; font-weight: bold;" align="justify" lang="fr-FR"><span style="color: rgb(0, 0, 0);"><span style="font-size:100%;"><i>Kun diablo en la korpo</i> / raymond radiguet, trad. michel duc goninaz. - Novjorko: Mondial, 2006. - 140 p.</span></span></p> <p style="margin-bottom: 0cm; font-weight: bold;" align="justify" lang="fr-FR"><span style="color: rgb(0, 0, 0);"><span style="font-size:100%;"><br /></span></span></p><p style="margin-bottom: 0cm; font-weight: bold;" align="justify" lang="fr-FR"><span style="color: rgb(0, 0, 0);"><span style="font-size:100%;">Originala titolo: „le diable au corps“.</span></span></p><p style="margin-bottom: 0cm; font-weight: bold;" align="justify" lang="fr-FR"><span style="color: rgb(0, 0, 0);"><span style="font-size:100%;"><br /></span></span></p> <p style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;" lang="fr-FR"><span style="color: rgb(0, 0, 0);"><span style="font-size:100%;">La aŭtoro, Rajmundo Radige, mortis junaĝe en 1923. Li postlasis du <span style="color: rgb(0, 0, 0);"><span style="font-size:100%;"><span lang="fr-FR">romanojn kaj pli mallongajn tekstojn. Li famas en beletraj rondoj, sed probable ne tre vaste ekster franclingvaj landoj.</span></span></span></span></span></p><p style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;" lang="fr-FR"><span style="color: rgb(0, 0, 0);"><span style="font-size:100%;"><span style="color: rgb(0, 0, 0);"><span style="font-size:100%;"><span lang="fr-FR"><br /></span></span></span></span></span></p><div style="text-align: justify;"> </div><p style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;" lang="fr-FR"><span style="color: rgb(0, 0, 0);"><span style="font-size:100%;">Simile al Marcelo Prust, R. Radige bildigas la altan socion kaj subtile <span style="color: rgb(0, 0, 0);"><span style="font-size:100%;"><span lang="fr-FR">prezentas animojn, sentojn kaj homajn rilatojn. sed kontraste al la ampleksa prusta stilo, la frazoj de P. Radige mallongas, funkcias per komparoj, taksoj, kaj ofte finiĝas sentence. Per tio li proksimas al la tono de francaj klasikaĵoj deksepajarcentaj. M. Duc Goninaz tradukas elegante, sen francismoj kaj tamen bone konservante tiun atentopostulan tonon.</span></span></span></span></span></p><div style="text-align: justify;"> </div><p style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;" lang="fr-FR"><span style="color: rgb(0, 0, 0);"><span style="font-size:100%;"><br /></span></span></p><p style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;" lang="fr-FR"><span style="color: rgb(0, 0, 0);"><span style="font-size:100%;">La temo de la romano relative banalas: ĝi estas amaventuro, kiun rompas <span style="color: rgb(0, 0, 0);"><span style="font-size:100%;"><span lang="fr-FR">socia premo kaj fine morto. La sola maloftaĵo estas, ke ĝi okazas inter juna tromatura knabo kaj kelkajn jarojn pli aĝa virino, kies edzon la unua mondmilito fordevigis. La aŭtoro analizas la mikson de memcentreco kaj sindonemo, en kiu implikiĝas la geamantoj. Radige travivis similan amaferon estante dekkvarjara, kaj verkis la romanon deksepjara.</span></span></span></span></span></p><p style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;" lang="fr-FR"><span style="color: rgb(0, 0, 0);"><span style="font-size:100%;"><span style="color: rgb(0, 0, 0);"><span style="font-size:100%;"><span lang="fr-FR"><br /></span></span></span></span></span></p><div style="text-align: justify;"> </div><p style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;" lang="fr-FR"><span style="color: rgb(0, 0, 0);"><span style="font-size:100%;">Ĵ. Vaŝe</span></span></p> </div>Lego-klubo de Kvinpetalohttp://www.blogger.com/profile/02849346946721137906noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-4491227411930145841.post-28563391744427490672007-08-29T23:41:00.000+02:002007-09-18T10:24:12.699+02:00Arne, la ĉefido<a onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}" href="http://bp2.blogger.com/_AgVJkZjVBDM/RtXsZh5hFKI/AAAAAAAAAAc/GHslcR9mBak/s1600-h/Arne.JPG"><img style="margin: 0pt 10px 10px 0pt; float: left; cursor: pointer;" src="http://bp2.blogger.com/_AgVJkZjVBDM/RtXsZh5hFKI/AAAAAAAAAAc/GHslcR9mBak/s200/Arne.JPG" alt="" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5104245676034823330" border="0" /></a><br /><div style="width: 200px; display: block; text-align: center; font-family: Arial; font-size: 11px;"><object type="application/x-shockwave-flash" data="http://www.komcitiz.com/JL/documents/s.php?s=ani_son_player_mp3_1.swf" id="JL_BALISE_w9n1b77j1j9" height="20" width="200"><param name="allowScriptAccess" value="sameDomain"><param name="movie" value="http://www.komcitiz.com/JL/documents/s.php?s=ani_son_player_mp3_1.swf"><param name="wmode" value="transparent"><param name="bgcolor" value="#FFFFFF"><param name="flashvars" value="FILE=http://s3.archive-host.com/membres/up/1168974172/ArneCxap2.mp3&BGCOLOR=#E9E9E9&LOOP=0&PLAY=0&INFO=1"></object></div><span style="font-size:78%;"><span style="font-style: italic;">La soneltiraĵon legas Klara (klaku dufoje por aŭskulti)</span></span><br /><p style="margin-bottom: 0cm;" align="justify">Arne estas infano, kiu loĝas en vikinga vilaĝo. Patro Björn estas la ĉefo de la vilaĝo, en la mezepoko. En tiu momento, oni kutimas havi sklavojn, por paŝti la bovinojn, refari la tegmentojn, prepari manĝojn, ktp. Trumbe kaj Ilja estas sklavoj, kaj apartenas al Patro Björn. </p> <p style="margin-bottom: 0cm;" align="justify">Iam alvenas ŝipo sur la golfeto. La vilaĝanoj timas, ĉar povas esti piratoj. Piratoj mortigas, ŝtelas, perfortas, ktp. Tial beboj, infanoj, virinoj kaj brutaroj foriras al aliaj vilaĝoj. La viroj restos en la vilaĝo por batali.</p> <p style="margin-bottom: 0cm;" align="justify">Ankaŭ Arne foriras kun sia familio kaj Trumbe. Aventuro komenciĝas. </p> <p style="margin-bottom: 0cm;" align="justify">Mia patrino legis al mi la libron. Ĝi estas tre facila, kaj ne tre facila : la vortoj estas tre facilaj, sed kelkaj frazoj ne estas facilaj. Sed mi bone komprenis. Mi ŝatis la bildojn. Mi trovis la libron super-genia ! </p> <p style="margin-bottom: 0cm;" align="justify">Pulinet' kaj Panjo</p>Lego-klubo de Kvinpetalohttp://www.blogger.com/profile/02849346946721137906noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-4491227411930145841.post-87333505930107342002007-08-29T23:34:00.000+02:002007-10-15T14:22:50.161+02:00Malvivaj animoj<a onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}" href="http://bp3.blogger.com/_AgVJkZjVBDM/RtXm-x5hFII/AAAAAAAAAAM/4fSGh3j86so/s1600-h/malvivaj-animoj.jpg"><img style="margin: 0pt 0pt 10px 10px; float: right; cursor: pointer;" src="http://bp3.blogger.com/_AgVJkZjVBDM/RtXm-x5hFII/AAAAAAAAAAM/4fSGh3j86so/s200/malvivaj-animoj.jpg" alt="" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5104239718915183746" border="0" /></a><br /><br />Aldono je la 15a de oktobro : soneltiraĵo legita de Sabina<br /><br /><div style=""><object type="application/x-shockwave-flash" data="http://www.komcitiz.com/JL/documents/s.php?s=ani_son_player_mp3_1.swf" id="JL_BALISE_pn27e07l419" height="20" width="200"><param name="allowScriptAccess" value="sameDomain"><param name="movie" value="http://www.komcitiz.com/JL/documents/s.php?s=ani_son_player_mp3_1.swf"><param name="wmode" value="transparent"><param name="bgcolor" value="#FFFFFF"><param name="flashvars" value="FILE=http://s3.archive-host.com/membres/up/1168974172/Malvivaj-animoj.mp3&BGCOLOR=#E9E9E9&LOOP=0&PLAY=0&INFO=0"></object></div><br /><p style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;"><img src="file:///C:/DOCUME%7E1/PROPRI%7E1/LOCALS%7E1/Temp/moz-screenshot.jpg" alt="" />Ĉu la odiseo de Paŭlo Ivanoviĉ Ĉiĉikov klarigos al ni, kio estas tiu ŝajna mistifikanto ? Ĝis fino oni dubas pri tiu bonedukita, bonintenca homo, kiu adaptiĝas al la diversaj personoj renkontitaj, okaze de ekserĉo de malvivaj animoj – sed ne inaj !</p><div style="text-align: justify;"> </div><p style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">Do, nia heroo ĉirkaŭiris per sia fraŭla kaleŝo. Haltante en gastejo, kie li prezentis sin « kolegia konsilisto, bienulo ». Tiamaniere, li prezentis sin al la gubernatoro, la prokuroro, la prezidanto de la ĵugĉambro, la policestro kaj mezgravaj sinjoroj, kies edzinoj, bonedukitaj damoj, ne mungas, sed « malpezigas la nazon ». </p><div style="text-align: justify;"> </div><p style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">Tutan semajnon, Ĉiĉikov estis akceptata en la hejmo de tiuj afablaj personoj. Li profitis por paroli pri la censolisto ne ĝisdata. Do la bienuloj devis pagi imposton, eĉ por la malvivaj animoj. Ĉiĉikov proponas, ke li aĉetos tiujn animojn neekzistantajn. Sed, se kelkaj (ekzemple la avarulo Pluŝkin) sin ne turmentas, aliaj pensas freneziĝi, « kvazaŭ turbulo kirlis la urbon ». Aliaj onidiroj eksplodas : Ĉiĉikov intencas forrabi la filinon de la gubernatoro. Nekredeble. Li eĉ falsis biletojn! Kion kredi ? La aŭtoritatoj ricevis raporton, ke « iu » bandito cirkulas tra Rusio. Leginte tion, la prokuroro havis eĉ koratakon, kaj la aliaj mezgravuloj denove sin renkontas por decidi ĉu Ĉiĉikov estis sendita de la sekreta komisiono. </p><div style="text-align: justify;"> </div><p style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">« Do, kiel ni agu, diris la prezidanto ? Ni devas denove pritrakti konvene la aferon kaj prudente decidi kio estas Ĉiĉikov. »</p><div style="text-align: justify;"> </div><p style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">Rilate la aŭtoron, li verkis apartan ĉapitron pri la origino de Ĉiĉikov : gepatroj nobeloj, ĉu herede ĉu pro persona merito. Infaneco « acida, neafabla ». Jen konsiloj de la patro : « amikiĝu nur kun pli riĉaj, kaj vi ĉion faros, ĉion atingos per la kopeko. » Ĉio ligita al la riĉeco kaj bonstato impresis la junulon. Li laboris, laboregis, neniam montris kompatemon, neniam ebriiĝis. Li preskaŭ fianĉiĝis, forte kaj pacience li eltenas ĉion. Li tre bone lernis la doganan metion, kaj oni promociis lin range kaj postene. </p><div style="text-align: justify;"> </div><p style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">Post tre prospera periodo, trafis lin malfeliĉo. Necesis hipoteki lian lastan terenon. Sed en la kapo de nia heroo formiĝis stranga ideo : li entreprenis viziti diversajn regionojn, precipe tiujn, kiuj suferis pro epidemioj, akcidentojn, kaj ceterajn plagojn. Li povus aĉeti malkare necesan nombron de malvivaj animoj por transklokado al vilaĝo, kiun li povos nomi « Ĉiĉikova vilaĝo ». La aŭtoro konfesas, ke se en la kapo de Ĉiĉikov ne aperus tiu ideo, tiu ĉi verko ne venintus.</p><p style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">Mi multe ridis.<br /></p><p style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">En tiu tempo, raportas la aŭtoro, la bordoza vino speciale « Sotern » estis taksita en Rusio, same kiel Ĉampanjo. Ĉu jam temas pri kaŝita reklamo ? </p><div style="text-align: justify;"> </div><div style="text-align: justify;"> </div><p style="margin-bottom: 0cm; text-align: justify;">Sabine Ardouin</p><div style="text-align: justify;"> </div>Lego-klubo de Kvinpetalohttp://www.blogger.com/profile/02849346946721137906noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-4491227411930145841.post-12735412006591553582007-08-15T15:32:00.000+02:002007-08-17T11:52:35.303+02:00Ĉu ili diras al ni la veron<img src="http://www.satesperanto.org/IMG/arton810.jpg" alt="10" class="spip_logos" align="left" height="254" hspace="20" width="180" /> <!-- DOCS LIES--> <div class="texte"><strong class="spip">"ĈU ILI DIRAS AL NI LA VERON ?"</strong> <p class="spip" align="justify">El la antaŭparolo de la tradukinto : "La celo de tiu libro ne estas fingromontri iun popolon, iun reĝimon. Kiu homa grupo povas aserti ke ĝi fieras pri ĉiuj siaj agoj ? De la norda ĝis la suda hemisfero ekzemploj de homaj krueleco kaj avideco abundas. La faktoj de la raportoj en "Ĉu ili diras al ni la veron ?" helpu la leganton pripensi la homan konduton por trovi pli da ekvilibro en si mem kaj sekve alporti pli da ekvilibro en la funkciado de homaj socioj. Tio estas mia deziro.</p> <p class="spip" align="justify">Franciska Toubale</p> <p class="spip" align="justify">Formato : 184 x 257 mm. 222 paĝoj. Prezo : 12 € + afranko. Mendebla ĉe SAT, 67 avenue Gambetta, FR-75020 Paris. Rete : satesperanto@free.fr</p> </div><br /><br />Recenzo pri <span style="font-style: italic;">Cxu ili diras al ni la veron ? - Neimagebla perforto</span>, de Fonduso por Nord-koreaj Rifugxintoj kaj Centro de Informoj pri Nordkoreaj Homaj Rajtoj, 220pagxa elangligo de Franciska Toubale eldonita de SAT, 2007<br /><br /><br /><div style="text-align: justify;">UF! Kian momenton mi travivis legante tiun cxi libron... Teruran !<br />Laux mia kompreno, estis diskutoj dum 79a SAT-Kongreso pri cxu eldoni la libron... kun timo aspekti ridinda post kelkaj jaroj, kiam oni eble malkovrus, ke cxio cxi estas nur propagando kaj mensogo. Tiun timon, mi principe komprenas, sed mi nun opinias, ke se SAT estintus ne publikiginta gxin, SAT aspektus multe pli nauxza ol ridinda, kiam oni kapablos konfirmi, ke tio ekzistas (-is, espereble).<br />La dokumento prezentigxas, kiel kolekto de jam publikigitaj kaj nove kompletigitaj atestajxoj liveritaj de eksmalliberul(in)oj kaj eksgardistoj pri siaj travivajxoj en Nord-Koreiaj retenejoj. Post mallonga antauxparolo de Franciska Toubale kaj iom pli longa de Kim Sang-Hun, estas enkonduko donanta superrigardon pri diversaj atestajxoj antauxe publikigitaj (de Amnestio Internacia interalie), pri ilia nekonateco pro politika situacio en Sud-Koreio, suspekto pri propagando kaj gxenerala publika neinteresigxo kaj fine klariganta la celon (plu evidentigi la tragedion disvolvigxantan en tiu lando) kaj la metodologion. La enkondukaj vortoj reliefigas ankaux la fakton, ke kelkaj atestoj estas ne tute fidindaj kaj do plu esplorendaj sed ankaux, ke ili ebligas diskonigon kaj konsciigon pri okazantajxoj. Tio cxi gravegas : ke eksmalliberuloj, sciu, ke ilin ni ne forgesas. Sekve kusxas rapida prezento de cxiu atestanto, antaux ol aliro al la teruraj atestoj.<br />La atestaro dividigxas en cxapitrojn laux diversaj agoj priskribitaj (arbitra reteno ; vivkondicxoj en retenejoj ; laborkondicxoj ; nutrajxo- kaj sano-kondicxoj ; terurajxoj - kvazaux la antauxaj cxapitroj priskribus paradizajn scenojn... - kaj punoj ; torturo ; infanoj en malliberejo ; ekzekutoj, murdoj kaj mortoj). Cxiu cxapitro estas enkondukita per klarigoj pri kunteksto, fidindeco aux dubindeco de atestoj. La rakontoj estas faritaj per simpla lingvajxo frapa. Kaj frapado estas terure ripetigxanta en cxiuj atestoj. Kiel homo povas tion suferigi al alia ? Nur per bestigado de la alia. Kaj kiom povas elteni homoj ! La sinsekvo de atestoj estas kor-sxira kaj nauxza, tiom ili plifirmigas sin reciproke, en granda rondo horora, el kiu la leganto eliras sxancelpasxa, provante reorientigxi dank'al kelkaj serenigaj finaj vortoj, sed konkludo malestas : cxiu restu kun propraj imagoj...<br />Tamen iom strange impresas la kelkaj linioj pri SAT sur folio tuj post lasta atesto pri graveda virino malbone traktita cele indukti aborton... Realoj fojfoje kolizias.<br />Mi nur povas kuragxigi vin acxeti kaj legi tiun cxi libron, ecx se ofte mi mem min demandis, cxu mi havos forton elteni gxis la fino ? Mi gratulas F. Toubale pri sxia traduko kaj SAT pri plenumo de sia laboro : klerigado cele al emancipigxo.<br /><br />Robin BETO 35717</div>Lego-klubo de Kvinpetalohttp://www.blogger.com/profile/02849346946721137906noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-4491227411930145841.post-70788814704466266562007-08-07T12:40:00.000+02:002007-08-07T12:42:34.849+02:00KlaŭstralioKlaŭstralio, ĉu ideala mondo ?<br /><br />Istvàan Bejczy : Klaŭstralio (tradukis Istvàn Ertl), eldonejo Bero, dua eldono 2005<br /><br /><div style="text-align: justify;">Unue, estis malfacile eklegi tiun libron : kiel povas interesi min nekonataj literaturaj referencoj pri nekonataj nederlandaj verkistoj, dum renkontiĝo de du amikoj en Nimego ? Cetere ekde la unua paĝo jam estis naŭ piednotoj. Mi sentis min fremda en tiu konversacio, kaj eĉ pensis : almenaŭ ion mi povos diri pri enuo. Sed verdire post kelkaj paragrafoj tuj ŝanĝiĝis la impreso, kaj mi rapide enprofundiĝis en la rakonto. Kaj en la esperanta traduko de Istvàn Ertl mi ĝuis viglan frazoritmon kaj facilan vortprovizon, serve al abundaj kaj klaraj ideoj.<br /><br />Resume : belgo kaj nederlandano renkontiĝas en Nimego. Dum ili interŝanĝas konsiderojn pri politikaj sistemoj en ambaŭ landoj, tria viro enmiksiĝas, kritike argumentas : kio estas vera demokratio ? Kiel la nunaj tiel nomataj demokratioj konkrete rezistas al la analizo ? Ĉu vera demokratio ne devas esti monarĥio ? Ĉu ŝajnaj homrajtoj fakte ne detruas la civilizon ? Ĉu organizado de niaj socioj ne paralizas veran politikan debaton kaj ties aplikadon ? Nu, mi sentis ioman ĝenon : kion fakte volas demonstri la aŭtoro ?<br />Intertempe tiu denenie aperinta viro rakontas pri utopio, insulo Klaŭstralio, en kiu la socio senbalastiĝis je kelkaj ĝenaĵoj niaj. Sub gvidado de sia reĝino, klaŭstralianoj scipovis instali profitdonajn interrilatojn inter ĉiuj tavoloj de la socio, praktikan profesian klerigon kaj altcelan, sociservan edukadon. Referendumoj helpas reguligi la politikan kaj praktikan vivon, sed ordinara voĉdonado ne plu ekzistas. Oni ne povas malhelpi sin pensi pri tendencoj de iuj niaj institucioj kiuj funkcias pli kaj pli profitavide, aŭ gloriserĉe, sed ĉu rezigni entute pri ili ? Dume abundas la komparoj kun nederlanda kaj belga sistemoj, en interesoveka paralelo.<br /><br />Ĉu entute utopion priskribas tiu verko ? En konstanta ir-reiro inter mortigaj kaj vivigaj socitendencoj, kio estas utopio en kiu oni ne rajtas presi libere, en kiu arto estas ŝtatafero ? Ne nur tiujn demandojn ĝi vekas, sed la aŭtoro ne ĉi tie respondas. Istvàn Bejczy estas universitata historiisto, esploranta la moralan konscion en mezepoko : ĉu ni serĉu responderojn en liaj aliaj verkoj ?<br /><br />Ne ofte libro lasas pli da demandoj ol da respondoj. Post tiu mallonga sed densa elvoko, mi plu demandas : kiu vojo al Klaŭstralio, almenaŭ por viziti ?<br /><br />MHD en "Le Monde de l'Espéranto"</div>Lego-klubo de Kvinpetalohttp://www.blogger.com/profile/02849346946721137906noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-4491227411930145841.post-52082273994399487432007-08-07T11:37:00.000+02:002007-08-30T00:15:15.797+02:00Sagao de Njal<a onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}" href="http://bp2.blogger.com/_AgVJkZjVBDM/RtXv6h5hFLI/AAAAAAAAAAk/6GFUzMexeUA/s1600-h/sagao+de+njal.jpg"><img style="margin: 0pt 0pt 10px 10px; float: right; cursor: pointer;" src="http://bp2.blogger.com/_AgVJkZjVBDM/RtXv6h5hFLI/AAAAAAAAAAk/6GFUzMexeUA/s200/sagao+de+njal.jpg" alt="" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5104249541505389746" border="0" /></a><br /><p style="margin-bottom: 0cm;" align="justify">Jam en la lernejo multaj el ni lernis pri la vikingoj, sed malmultaj el ni vere scias pli ol la kliŝoj jam delonge ripetitaj : militema popolo de la mezepoko, kiu invadis plurajn regionojn de Eŭropo kaj foje fondis regnojn tie.</p> <p style="margin-bottom: 0cm;" align="justify">Historiistoj ja multe verkis, aperis belegaj fotoj pri ornamitaj ŝipoj, juveloj, kaskoj kaj armiloj. Sed jen veran donacon faras al ni la tradukinto de la Sagao de Njal, ĉar tie anonimaj vikingoj de la 13a jarcento rakontas pri vikingoj siaj prauloj, en simpla, konkreta stilo. La verkintoj ne interpretas la faktojn, ili rakontas ilin tiaj, kiajn ili aŭdis. Preskaŭ 1200 homnomoj enplektiĝas en la rakonto laŭ la konfliktoj, renkontiĝoj kaj familiaj ligoj.</p> <p style="margin-bottom: 0cm;" align="justify">Kaj ni malkovras ege organizitan societon, kun leĝistoj, juraj kortumoj, kaj honorreguloj. Precizaj leĝoj regas ekzemple la validiĝon de proceson. Konfliktoj ritmas la socian vivon, kaj venĝo estas neevitebla devo por ĉiu plenkreska viro, ĉar la familio estas eble la plej alta valoro en lia vivo. Uloj falas, sed la klanoj daŭrigas rilatojn per kompensoj, diskutoj, provokoj, embuskoj, mortigoj, geedziĝoj, aliancoj kaj komerco, ĝis kiam atingiĝas subtila ekvilibro de la fortoj.</p> <p style="margin-bottom: 0cm;" align="justify">La legendo intime miksiĝas kun historia realeco. El kolektivaj memoroj la verkintoj forĝis bildon de superhomaj herooj, kapablaj salti super la glavon de la malamiko, transsalti riveron, kaj tratranĉi kapon per unu bato. Pro la fortikaj hakiloj, unu nura vundo ofte estas mortiga, sed por la tiamaj herooj, la morto ne estas la plej timiga kontraŭulo, kaj ne malofte oni aŭdas spritajn vortojn el la buŝo de la mortontoj. Senhezite, oni kuras al la batalo kaj fiere frontas sian sorton. Oni raportas pri siaj faroj, aparte hommortigoj, klare sciante ke oni tiel anoncas sian baldaŭan morton. Nur ordinaraj homoj certe timas por sia vivo, sed tiuj ne ofte rolas en la rakonto.</p> <p style="margin-bottom: 0cm;" align="justify">Apartan rolon ludas la virinoj : ŝajne subigitaj en la familio, ili ĉefe gravas en la konfliktoj, instigante mortigojn, rivelante insultojn kaj alvokante al venĝoj. Apartaj infiguroj prenas sur sin la submanovrojn kaj aliancojn, forte influante la eventojn. </p> <p style="margin-bottom: 0cm;" align="justify">Se perfortaj agoj faras la tramon de la rakonto, multnombraj detaloj nutras la imagon pri la ĉiutaga vivo : rompita ŝurimeno, perditaj ŝafoj, vizito al la provizejo, informas nin same bone kiel historia kurso. Per mantelo, aparta staturo, elvoka nomo, la tiama islandano havas vizaĝon. Fojnremizoj pleniĝas, sed foje mankas tritiko; glacio transpontas la riveron, sed somere amantoj kuniĝas en la arbaro; en la templo ornamitaj idoloj atendas viziton de la jarlo. Kiel pruvon de amikeco aŭ sigelon de alianco oni ricevas orringon, luksan ŝipon, farmbienon. Oni adoptas filon de mortigito, gastigas fremdulojn kaj promesas akompani amikon al la milito. </p> <p style="margin-bottom: 0cm;" align="justify">En socio, kie honoro valoras pli ol paco, saĝuloj multe gravas. Njal ludas tiun rolon laùlonge de la rakonto, antaŭvidas la eventojn, kaj konsilas unu kaj la alian. Kiom ajn da fieraj batalantoj mirigas nin, la vera heroo estas li.</p> <p style="margin-bottom: 0cm;" align="justify">Meze de la sagao kristanismo alvenas al Islando, kaj kompreneble, fronte al tradiciaj dioj, bezonatas mirakloj por certiĝi pri la supereco de la nova religio. Forta hierarkio de la socio kondukas fine al tio, ke ĉiuj akceptas la leĝon en malmulte da tempo, tamen akcepto de nova religio ĝenerale ne okazas pace, kaj estas preteksto al novaj murdoj. Tiam oni alvenas al teruraj konsekvencoj, tio estas la mortigo de senkulpuloj, inklude de la saĝulo kaj lia familio. Kvankam venĝoj sekvas pliajn venĝojn, finfine ĉesos la mortigojn la pilgrimintoj, pentite en Romo ĉe la papo, kaj starigos novajn aliancojn la iamaj kontraŭuloj. Estas rimarkinde ke en unu generacio, la novaj moroj rapide akiras leĝvaloron, kaj sur tiu kampo oni alproksimiĝas al legendo.</p> <p style="margin-bottom: 0cm;" align="justify">Tamen, ĉu mapoj mensogas ? Ĉu nomoj de precizaj lokoj kaj homoj ne instigas nin pensi pri historia memoro de gloraj prauloj ? En la mezo de la libro bildoj, mapo, desegnaĵoj atestas ke tiuj fjordoj vidis la heroojn. Belaj paĝoj kiuj instigas al vojaĝo por retrovi la sentojn kiuj kaptis nin dum la legado.</p><br />MHD en "Le Monde de l'Espéranto"Lego-klubo de Kvinpetalohttp://www.blogger.com/profile/02849346946721137906noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-4491227411930145841.post-74791188658424399072007-08-07T11:35:00.000+02:002007-08-07T11:37:41.804+02:00Journal de nuit<p style="margin-bottom: 0cm;">Spomenka Štimec </p> <p style="margin-bottom: 0cm;">Journal de nuit, Témoignage de femme dans la Croatie en guerre </p> <p style="margin-bottom: 0cm;">Traduit en français de l’Espéranto, et édité par Ginette Martin (au catalogue du libro-servo d’UEA)</p><br />Pendant la guerre qui a ensanglanté l’Europe, Spomenka Štimec a décidé de rester chez elle, à Zagreb. Elle va y expérimenter les heures passées dans les abris, la peur, la souffrance des séparations, l’absurde. <p style="margin-bottom: 0cm;" align="justify">Ce n’est pas un lointain conflit, un souvenir de guerre ancienne, qu’elle entreprend de raconter ici. C’est dans un pays d’ici, avec des gens de tous les jours, une guerre de maintenant. Là où les alliances avaient constitué des familles riches de leurs (petites) différences, le pays aimé s’est embrasé. Dans cette guerre, les anciens voisins sont devenus les ennemis d’aujourd’hui. On découvre les mots définitifs, les gestes qui éloignent pour toujours, les plaies de plusieurs décennies. </p> <p style="margin-bottom: 0cm;" align="justify">Dans ce chaos, il y a les valeurs qui portent des familles, il y a des gens qui se retrouvent, d’autres qui se cherchent. Des survivants reviennent et racontent le froid dans leur cœur, se taisent sur le pire. Mais il en est qui ne reviendront pas. A ceux là Spomenka Stimec prête ses mots, comme pour les faire vivre encore et toujours, et construire une mémoire dans laquelle ils tiendront la place d’honneur. </p> <p style="margin-bottom: 0cm;" align="justify">C’est presque une amie qui nous écrit, relate dans le détail des sentiments contradictoires devant l’indifférence de l’Europe, des Nations Unies, devant le cynisme des décisions politiques. Elle nous imagine devant nos télés, depuis nos pays en paix, laisse s’insinuer le ressentiment. Mais c’est aussi par l’Espéranto et ses valeurs que s’exerce la solidarité, et on perçoit toute l’importance que revêt cette langue dans l’isolement de la guerre.</p> <p style="margin-bottom: 0cm;" align="justify">D’où vient l’impression de lire un ouvrage collectif ? De Zamenhof qui nous rappelle combien son idéal de paix reste peut-être le seul idéal encore pur ? De ces voix qui s’élèvent pour prononcer des paroles d’espoir ? De ces disparus que l’auteur fait témoigner ? De cette mémoire à jamais vivante, convoquée pour notre réveil ?</p> <p style="margin-bottom: 0cm;" align="justify"> </p> <p style="margin-bottom: 0cm;" align="justify">Passés les reportages et les articles, l’oubli fait déjà son œuvre, et les leçons à tirer sont toujours à refaire : indéfiniment, les frontières recréent les conditions de nouveaux conflits. Il faut donc faire cesser l’engrenage, pardonner pour se donner une chance de construire la paix. C’est une urgence de chaque jour qui nous concerne tous, et dont Ginette Martin prend ici sa part, avec une traduction française à la langue simple, émotive et sans détours. A partager sans réserve avec votre entourage !</p><p style="margin-bottom: 0cm;" align="justify">MHD en "Le Monde de l'Espéranto"<br /> </p>Lego-klubo de Kvinpetalohttp://www.blogger.com/profile/02849346946721137906noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-4491227411930145841.post-74189703032770787392007-08-07T11:31:00.000+02:002007-08-07T11:32:45.403+02:00Raportoj el Japanio 8<span lang="de-DE">Mi neniam vizitis Japanion, kaj scias malmulton pri ĝi. </span><span lang="nl-NL">Nur komunajn antaŭjuĝojn de okcidentuloj. Kaj mi imagis ke en “Raportoj el Japanio”, mi trovos denove ĉu kliŝojn, ĉu referencojn pri malfacile komprenebla, fremda kulturo. Sed ekde la unuaj paĝoj, oni havas tute malan impreson. Nun mi pli bone konscias kiel fremda estas la rigardo de okcidentaj ĵurnalistoj dum ties raportoj pri Japanio : fakte ili ne eniris la landon, nur imagan bildon, fantazian revon el kiu likas ilia frustriteco. </span>Male, Hori Jasuo gvidas nin en intima, ĉiutaga vivo en la propra lando, laŭ simpla kaj rekta tono. Jam de 1997, aperas ĉiujare liaj « Raportoj el Japanio ». Jen do la oka numero, kiu sekvas la ĉefajn temojn de la japaniaj aktualaĵoj, de januaro ĝis decembro 2004. <p style="margin-bottom: 0cm;" align="justify"><span lang="nl-NL">Unuafoje ni ne estas turistoj al kiuj oni strebas montri ekzotikaĵojn, sed amikaj gastoj antaŭ kiuj malfermiĝas la pordoj de Japanio. </span>Li proponas sian propran rigardon pri esencaj demandoj : ĉu la registaro nuntempe garantias samrajtecon ? Ĉu la eduksistemo helpas la gejunulojn trovi sian lokon en la socio ? Ĉu la evoluo de la nunaj vivkondiĉoj kongruas kun la veraj bezonoj de la homoj ? Ĉu necesis partopreni en foraj militoj sub falsaj pretekstoj dum la tuta socio aspiras al paco ? Ĉu ekologio ne estas devo por ĉiuj loĝantoj ? </p> <p style="margin-bottom: 0cm;" align="justify">En liaj konstatoj, aperas proksimaj danĝeroj pro ekstremismaj aŭ oportunismaj politikuloj kaj senrespondecaj registoj. Li ribele esprimas la neceson, persiste kaj ĉiutage strebi al pli respondeca sinteno en la publika kaj privata vivo, por starigi komunan etoson pri konfido, solidareco kaj kreemo. </p> <p style="margin-bottom: 0cm;" align="justify">Oni tuj ekpensas ke la konsideroj de Hori Jasuo ankaŭ validas por ĉiuj landoj. Jaron post jaro, tiun humanistan raporton li verkas en fajna lingvaĵo kun tre simpla kaj fundamenta vortprovizo, kiu ravos ne nur la komencantojn. Jen vere internacia uzo de la lingvo. Klarigaj bildoj kaj tabeloj ilustras agrable organizitan tekston sur bela papero. Oni trovas nur kelkajn tajperarojn en la tuta teksto. Kaj la ĝenerala impreso estas ke Japanio subite alproksimiĝas al ni, fariĝas najbara lando en kiu ni kune promenis kun la aŭtoro.</p><p style="margin-bottom: 0cm;" align="justify">MHD en "Le Monde de l'Espéranto"<br /></p>Lego-klubo de Kvinpetalohttp://www.blogger.com/profile/02849346946721137906noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-4491227411930145841.post-13780551103480435492007-08-07T11:30:00.000+02:002007-08-30T00:15:58.133+02:00Ho Mio, mia filo !<a onblur="try {parent.deselectBloggerImageGracefully();} catch(e) {}" href="http://bp1.blogger.com/_AgVJkZjVBDM/RtXwFR5hFMI/AAAAAAAAAAs/a0aQB15etLo/s1600-h/Mio.jpg"><img style="margin: 0pt 0pt 10px 10px; float: right; cursor: pointer;" src="http://bp1.blogger.com/_AgVJkZjVBDM/RtXwFR5hFMI/AAAAAAAAAAs/a0aQB15etLo/s200/Mio.jpg" alt="" id="BLOGGER_PHOTO_ID_5104249726188983490" border="0" /></a><br />Por Boĉjo la vivo ne facilas. Adoptis lin seninfana paro kiu senĉese riproĉadas eĉ lian ekziston. Li senzorgite vagadas en la urbeto kun la amiko Beĉjo, revadas en la parko, kaj foje dorlotas malnovan ĉevalon. Iam subite, li ekscias ke alia mondo vokas lin al pli bona sorto, kaj tio estas la komenco de mirindaj spertoj. <p style="margin-bottom: 0cm;" align="justify">Male kiel en kelkaj aliaj pli leĝeraj infanromanoj, Astrid Lindgren (<i>Emilo de Smolando, Pipi Ŝtrumpolonga</i>), aldonas pli draman dimension : ŝi ne nur priskribas kun humura tono, popolan vivmanieron en la iama Svedio. Ŝia heroo mem rakontas, esprimas siajn emociojn, sopiras al amo kaj tenereco, kaj fine elpensas novan mondon por si mem. Li subite trovas patron, sed ne la mizerulon kiun oni malestime priskribis al li : la reĝo de la Lando Fora estas tenera, forta, decidoplena patro. En la reĝolando kien genio portis lin, homoj kaj bestoj similas al tiuj, kiujn li plej ŝatis en sia unua, mizera vivo : la plej ŝatata amiko, la fidela ŝarĝo-ĉevalo, la tenera spicistino, retrovas vizaĝon en la nova vivo. Kaj ne hazarde li ŝanĝas sian nomon al Mio, dum li akiras pli karan memon. </p> <p style="margin-bottom: 0cm;" align="justify">Sed oni ne ĝiseterne ĝuas la kotonan etoson de la infanaĝo. Amanta, kuraĝa patro devas lasi la filon alfronti la mondon. Tiel la knabeto iĝas kuraĝa kavaliro, Nur dank'al solida amo li akiras siajn forton kaj decidopovon, tra teruraj aventuroj . La tono pli kaj pli malheliĝas, la pejzaĝoj kaj la travivaĵoj mallumiĝas : por kreski oni devas venki siajn plej profundajn timojn. </p> <p style="margin-bottom: 0cm;" align="justify">Kiel iama infano kaj nuna plenkreskulo mi tre emociiĝis pro la simpla, sed drama tono. « Mio, mia filo », legindas de ĉiuj : infanoj kaj plenkreskuloj, komencantoj kaj spertuloj trovos en ĝi nutraĵon por la koro kaj la penso. La tradukinto tiel lerte laboris, ke mi eĉ forgesis ke temas pri traduko </p> <p style="margin-bottom: 0cm;" align="justify"><i>« Mio, mia filo », de Astrid Lindgren, en traduko de Leif Nordenstorm, Eldona Societo Esperanto. Unua eldono 2006</i></p><p style="margin-bottom: 0cm;" align="justify"><i>MHD en "Le Monde de l'Espéranto"<br /></i></p>Lego-klubo de Kvinpetalohttp://www.blogger.com/profile/02849346946721137906noreply@blogger.com0